Το δικαίωμα στην επισκευή
Οι καταναλωτές αλλάζουν – και μαζί τους μειώνεται και η τάση των επιχειρήσεων για παραγωγή εφήμερων προϊόντων με μικρή επισκευασιμότητα.
Ποιος;
Οι καταναλωτές…
Τί;
…αρχίζουν να κερδίζουν το δικαίωμα στην επισκευή των ηλεκτρονικών τους συσκευών και άλλων αντικειμένων.
Πού;
Παγκοσμίως.
Γιατί;
Η δημιουργία βραχύβιων προϊόντων (πολλές φορές σκοπίμως) από πλευράς των εταιρειών, ωθεί το καταναλωτικό κοινό να αγοράζει προϊόντα συχνότερα, εξαντλώντας έτσι πολύτιμους πόρους (ανανεώσιμους και μη) και επιβαρύνοντας τον πλανήτη. Πίσω από αυτό υπάρχει η υπόθεση ότι οι καταναλωτές επιθυμούν φθηνά και αναλώσιμα προϊόντα. Όμως η τάση φαίνεται να αλλάζει στους καταναλωτές και είναι επόμενο να ακολουθήσουν οι επιχειρήσεις.
Λοιπές πληροφορίες
Πολλές εταιρείες ηλεκτρονικών συσκευών δεν διαθέτουν στην αγορά ανταλλακτικά ηλεκτρικών συσκευών, κάνοντας δύσκολη την επισκευή τους, και εν τέλει εξαντλώντας άσκοπα φυσικούς πόρους. Σε μία εποχή που η κλιματική αλλαγή και η σπατάλη φυσικών πόρων είναι θέματα μεγάλης σημασίας, θα περίμενε κανείς οι επιχειρήσεις να συμπορεύονται με το πνεύμα των καιρών.
Όμως αυτό δεν φαίνεται να ισχύει. Πολλές εταιρείες φαίνεται να σχεδιάζουν σκοπίμως προϊόντα με μικρή διάρκεια ζωής και μειωμένη δυνατότητα επισκευής. Πολλά ανταλλακτικά δεν είναι εύκολα διαθέσιμα στην αγορά για όσους επιθυμούν να επισκευάσουν τις συσκευές τους. Το αποτέλεσμα είναι οι καταναλωτές να εξαναγκάζονται να αγοράζουν νέες συσκευές, ενώ είχαν την πρόθεση να τις επισκευάσουν.
Αυτή η κατάσταση είναι προβληματική σε όρους βιωσιμότητας. Η κατασκευή μιας νέας συσκευής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από μη ανανεώσιμες πρώτες ύλες και ρυπογόνες πηγές ενέργειας, όπως η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από την καύση ορυκτών καυσίμων ή μέταλλα και άλλα υλικά. Στα smartphones, για παράδειγμα, η εξόρυξη και η κατασκευή των υλικών αποτελεί το συντριπτικό ποσοστό των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που δημιουργούν τα στάδια παραγωγής και διάθεσης. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε η Apple, τα υλικά του iPhone 12 αντιπροσωπεύουν περίπου το 83% της συνολικής συμβολής της συσκευής στις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Για ένα πλυντήριο το ποσοστό είναι περίπου 57%.
Εικόνα: Simon Hurry | Unsplash
Για να μπορεί κανείς να επισκευάσει τις συσκευές του, πρέπει κατά κανόνα να απευθυνθεί στις εταιρείες που παράγουν τα προϊόντα ή στους εξουσιοδοτημένους συνεργάτες τους. Αν θελήσει κανείς να πάει σε κάποιο ανεξάρτητο κατάστημα επιδιόρθωσης συσκευών, θα διαπιστώσει πως πολλά ανταλλακτικά διανέμονται αποκλειστικά από τις εταιρείες παραγωγής του προϊόντος, και πολλές φορές τα αυτόνομα καταστήματα επισκευών δεν έχουν πρόσβαση όχι μόνο σε ανταλλακτικά, αλλά ούτε και σε απαιτούμενα εργαλεία.
Υπολογίζεται ότι εάν οι Αμερικανοί παρατείνουν τη διάρκεια ζωής των κινητών τηλεφώνων τους κατά ένα μόλις έτος, αυτό θα μείωνε τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου όσο και το να μειωθούν τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν κατά 636.000 (όσα αυτοκίνητα κυκλοφορούν στην πολιτεία του Νέου Μεξικού).
Η κατάσταση φαίνεται ότι θα αρχίσει να αλλάζει. Το κίνημα για το «δικαίωμα στην επισκευή» και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού καθώς και η αυξανόμενη ανησυχία για την διαθεσιμότητα πρώτων υλών και την κατάσταση του πλανήτη μας, δημιουργούν το έδαφος για νόμους και πολιτικές που θα διευκολύνουν την επισκευή, την παράταση της διάρκειας ζωής των υλικών αντικειμένων, και εν γένει την «κυκλική οικονομία».
Η δημιουργία μιας κρίσιμης μάζας καταναλωτών που υποστηρίζουν στην πράξη τα προϊόντα που περιέχουν την αρχή της κυκλικότητας φαίνεται ότι είναι κρίσιμης σημασίας για την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου και την συμμετοχή όλο και περισσότερων επιχειρήσεων σε αυτήν την τάση "πρασινίσματος" της οικονομίας. Γιατί δεν υπάρχει πράσινη οικονομία χωρίς πράσινους καταναλωτές.
Από ό,τι φαίνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα δούμε σύντομα νόμους και πολιτικές που θα διασφαλίζουν το δικαίωμα στην επισκευή και την επανάχρηση, καθώς και πιο διαφανή πληροφόρηση των καταναλωτών για την αναμενόμενη διάρκεια ζωής των προϊόντων και την περιβαλλοντική επιβάρυνση που δημιουργεί η παραγωγή τους. Οι πρώτοι κλάδοι στους οποίους αναμένουμε αλλαγές είναι τα ηλεκτρονικά είδη, τα υφάσματα, τα πλαστικά, οι κατασκευές, οι συσκευασίες, οι μπαταρίες, και τα αυτοκίνητα.
© Vegan Times 13-04-2021
Ακολουθήστε την Vegan Times στο Google News
Πηγές:
- Main picture credits to Ivan Bandura | Unsplash
- Rosa-Aquino, P. (2020) ‘Fix, or Toss? The “Right to Repair” Movement Gains Ground’, The New York Times, 23 October. Available at: https://www.nytimes.com/2020/10/23/climate/right-to-repair.html (Accessed: 8 April 2021).
- European Commission (2020) ‘Q&A: A New Circular Economy Action Plan’, European Commission, 11 March. Available at: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/qanda_20_419 (Accessed: 8 April 2021).
