Αυτά τα 15.000 άλογα κανείς δεν τα αγάπησε αρκετά

Αν νιώθουμε ότι αγαπάμε τα άλογα, οι αριθμοί μας βάζουν σε σκέψεις.

Περιβάλλον + Βιωσιμότητα
14/12/2023
6' ανάγνωση

Όταν ήμουν παιδί, κάπου στα μέσα του 80, είχα δει μια εικόνα στον Οικονομικό Ταχυδρόμο που υπάρχει ακόμα στη μνήμη μου. Ήταν φωτογραφία ενός αλόγου που το φόρτωναν με γερανό σε καράβι στο λιμάνι της Πάτρας. Ο γερανός στην άκρη του είχε δύο χοντρούς ιμάντες που ήταν περασμένοι στις μασχάλες του αλόγου και στη λεκάνη του. Φανταστείτε τους δύο ιμάντες σαν “Λ”, χέρια και πόδια να κρέμονται αριστερά και δεξιά από το Λ, και την κοιλιά του αλόγου μια καμπύλη που ενώνει τις άκρες των ποδιών του Λ. Μπορούσα και τότε να φανταστώ πόσο τρομακτικό θα ήταν για το άλογο να είναι τόσο ψηλά από το έδαφος, και να αιωρείται μεταξύ της προβλήτας και του καραβιού μέχρι να προσγειωθεί σε αυτό. Δεν ήταν όμορφη εικόνα να βλέπεις ένα ζώο – που το φαντάζεσαι αγέρωχο και δυνατό – να κρέμεται στον αέρα σαν ένα μικρό και ασήμαντο τουβλάκι lego.

Από όσο θυμάμαι, η έμφαση του άρθρου ήταν ότι οι συνθήκες μεταφοράς των αλόγων προς τα σφαγεία της Ιταλίας είναι ακατάλληλες, και η ιδέα ήταν να αποκτήσουμε και εμείς σφαγεία, ώστε να κάνουμε εδώ τη δουλειά αυτήν χωρίς να υποφέρουν ούτε τα άλογα ούτε οι μεταφορείς τους που πρέπει να οδηγούν τη νύχτα μέσα στην παρανομία. Ουδεμία σκέψη για το ότι τα άλογα θα μπορούσαν να πεθάνουν από φυσικό θάνατο στο όμορφο κτήμα του ιδιοκτήτη τους. 

40 χρόνια μετά, διαβάζω το άρθρο της Μαρίνας Ξουλίδου, που από μικρή έκανε ιππασία. Η ίδια δηλώνει ότι τότε “νόμιζε” ότι αγαπά τα άλογα. Τώρα, τους ζητά συγγνώμη. Από το κείμενό της, καταλαβαίνω ότι:

  • Η Μαρίνα του παρελθόντος πιστεύει ότι μια εφήμερη σχέση με ένα ζώο μέσα σε έναν ιππικό όμιλο είναι επωφελής για το ζώο.
  • Η Μαρίνα του παρελθόντος πιστεύει ότι αν πάει εκδρομή σε φάρμα με άλογα ή σε ιππικό όμιλο και χαϊδέψει τα ζώα εξαντλεί τις ηθικές της υποχρεώσεις προς τα ζώα αυτά.
  • Η Μαρίνα του παρελθόντος που κάνει ιππασία ή χρησιμοποιεί τα άλογα για αγροτικές εργασίες και άλλους σκοπούς πιστεύει ότι “αγαπά” τα άλογα.

Αυτό που αναδεικνύει το άρθρο της πρώην ιππεύτριας είναι ότι το παράθυρο από το οποίο βλέπουμε τον κόσμο του αλόγου είναι πολύ στενό—δεν έχουμε μάθει να αναρωτιόμαστε από πού ήρθε το άλογο που βρίσκεται μπροστά μας και πώς θα είναι η υπόλοιπη ζωή του, όταν δεν θα είναι πια χρήσιμο στον ιδιοκτήτη του για κάτι. Μας διαφεύγουν στοιχεία που αφορούν στο “πριν” και στο “μετά” της δικής μας σχέσης με ένα άλογο. Θα ξεκινήσω από το μετά.

Πού καταλήγουν τα άλογα;

Παραθέτω παρακάτω στοιχεία από τον FAO (τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών). Η Ελλάδα, περιέργως, φαίνεται να παράγει κρέας από άλογα. Μπορεί να μην το τρώει, μπορεί να το εξάγει, μπορεί να το πετάει στα σκουπίδια, αλλά το γεγονός παραμένει ότι η Ελλάδα παράγει ένα προϊόν που λέγεται “κρέας από άλογα” (“Meat, Horse”). Ομολογώ πως δεν γνώριζα ότι μέσα στην κατηγορία “κρέας” που παράγει η Ελλάδα υπάρχει και κρέας αλόγων.

Το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν σήμερα στοιχεία για την Ελλάδα είναι το 2018 για τα ζωντανά ζώα (το “απόθεμα”) και το 2017 για το “κρέας”. Ορίστε λοιπόν τα στοιχεία σε “κεφάλια”. Σύμφωνα με τον FAO, 15.000 άλογα κάθε χρόνο καταλήγουν να μπουν σε αυτήν την στατιστική σειρά.

Έτος

Ζωντανά άλογα
(σε κεφάλια)

Κρέας αλόγου, φρέσκο ή ψυγείου
(σε κεφάλια)

2005

27.150

15.000

2006

27.016

15.500

2007

27.806

15.000

2008

28.451

15.500

2009

29.088

15.500

2010

29.801

15.500

2011

31.067

15.500

2012

31.786

17.800

2013

31.406

18.200

2014

24.036

18.500

2015

14.887

12.000

2016

14.370

11.932

2017

8.607

15.811

2018

5.902

.

Στοιχεία από FAO, Crop and livestock products. Στήλη 2: Stock, Horses (Head). Στήλη 3: Horse meat, fresh or chilled (Head). Τα στρογγυλεμένα νούμερα της Στήλης 3 αποτελούν εκτιμήσεις του FAO. Η τελεία σημαίνει ότι δεν είναι διαθέσιμο το στοιχείο.

Συνεπώς, η απάντηση είναι: καταλήγουν στη στήλη 3. Καταλήγουν να καταγράφονται ως “παραγωγή κρέατος”. Εξαφανίζονται. Δεν θα τα βρούμε ούτε σε κοιμητήρια ζώων, ούτε ενταφιασμένα σε ιδιωτικά κτήματα, ούτε σε ψηλές απάτητες από ανθρώπους κορφές. Καταλήγουν στη στήλη 3.

Τα στοιχεία για την παραγωγή κρέατος από άλογα από το 1961 έως σήμερα δείχνουν την ακόλουθη εικόνα.

Από πού προέρχονται τα άλογα;

Από πού προήλθαν τα άλογα που μπήκαν στη στήλη 3; Θα επιχειρήσω μερικές υποθέσεις.

Μέσα σε αυτά τα άλογα βρίσκονται άλογα που

  • έχουν πάρει χάδια από παιδιά σε “εκπαιδευτικές” εκδρομές
  • έχουν χρησιμοποιηθεί για ιππασία από παιδιά και ενήλικες
  • έχουν χρησιμοποιηθεί σε ιπποδρομίες και ολυμπιακούς αγώνες
  • έχουν χρησιμοποιηθεί για αγροτικές εργασίες ή σαν μέσα μεταφοράς για τουρίστες

Όμως, διατεινόμαστε ότι αγαπάμε τα άλογα—αν ισχύει αυτό, πώς γίνεται να καταλήγουν 15.000 άλογα τον χρόνο στην παραπάνω στατιστική;

Τελικά, η αγάπη μας για τα άλογα είναι φειδωλή. Είναι αυτή που νομίζουμε, μείον τα 15.000 άλογα κάθε χρόνο που μάλλον δεν βρέθηκε κανείς να τα αγαπήσει αρκετά.

Όσο εμείς οι άνθρωποι βλέπουμε τα άλλα ζώα ως χρηστικά αντικείμενα, η απάντηση θα είναι: τα ζώα τα “αγαπάμε” και τα φροντίζουμε όσο μας προσφέρουν αξία, ή μέχρι να μας προσφέρουν αξία. Ακριβώς όπως κάνουμε με το αυτοκίνητό μας. Το φροντίζουμε για να μπορεί να μας προσφέρει τις υπηρεσίες του. Όταν το κόστος της φροντίδας των αλόγων ή των αυτοκινήτων είναι μεγαλύτερο από την αξία που λαμβάνουμε, τότε τα ξεφορτωνόμαστε. Τόσο απλά.

Κάθε άνθρωπος που νιώθει ότι αγαπά τα ζώα, ότι σέβεται τα ζώα, ότι συνδέεται ψυχικά με αυτά, κάποια στιγμή θα πρέπει να αναλογιστεί την συνεισφορά του σε αυτό το αόρατο δράμα που εκτυλίσσεται – εν αγνοία μας πολλές φορές – παρά τις καλές μας προθέσεις και κάποιες φορές και εξ αιτίας τους.

Η λογιστική της “αγάπης”

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 62 εκατομμύρια “παραγωγικά” άλογα στον πλανήτη (στοιχεία FAO). Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι αυτά τα ζώα θα ζήσουν μια φυσική ζωή και θα πεθάνουν από φυσικό θάνατο στα 30 τους χρόνια – όσο πολύ και αν θα θέλαμε να το πιστέψουμε. Ο λόγος είναι καθαρά οικονομικός.

Ένα άλογο καταναλώνει 25.000 θερμίδες ημερησίως αν κάνει μέτριας έντασης “δουλειά” και 33.000 θερμίδες αν κάνει βαριά δουλειά. Το μηνιαίο κόστος διατροφής ενός αλόγου είναι περίπου 1.000 ευρώ και πάνω σε αυτό πρέπει να προστεθούν έξοδα κτηνιατρικής και οδοντιατρικής φροντίδας, στέγασης, ασφάλισης, κ.λπ. που μπορεί να ανεβάζει το μηνιαίο κόστος στα 2.000 ευρώ ή και περισσότερο. Ένα άλογο εκτιμάται ότι ζει 25-30 χρόνια.

Μου φαίνεται σαφές ότι η αγάπη προς τα άλογα εκείνα που δεν μπορούν να προσφέρουν υπηρεσίες αξίας μεγαλύτερη του κόστους τους είναι οικονομικά ασύμφορη. Δηλαδή, το αποτέλεσμα της αναμέτρησης Αγάπης – Κόστους είναι ξεκάθαρα 0 – 1.

Τα άλογα που μπαίνουν στη στήλη 3 είναι τα θύματα αυτής της αναμέτρησης.

Ανεξαρτήτως του αν θα φαγωθεί από ανθρώπους ή θα γίνει ζωοτροφή για εκτρεφόμενα ζώα, ανεξαρτήτως του αν το τρόμαξε ο τρόπος μεταφοράς του στον τελικό του προορισμό ή αν το χαϊδεύαμε κατά τη μεταφορά του, ανεξαρτήτως του αν είχε αρκετά αφεντικά που το “αγάπησαν” για όσο το είχαν στον στάβλο τους, κάθε άλογο της στήλης 3 είναι ο χαμένος αυτής της αναμέτρησης.

Σε μια “Στήλη 3” με παρόμοιο τίτλο καταλήγουν όλα τα ζώα (αγελάδες, γουρούνια, κότες, ψάρια, κ.ά.) που εμείς οι άνθρωποι φέρνουμε στη ζωή για δικούς μας σκοπούς. Για τα ζώα που θεωρούμε ζώα φαγητού, δεν υπάρχει κανένα που να πεθαίνει από βαθιά γεράματα (αυτό που λέμε “φυσικό θάνατο”). Για τα άλλα που βρίσκονται στη γκρίζα περιοχή μεταξύ χρησιμότητας και αγάπης, όπως τα άλογα, υπάρχει μια μικρή πιθανότητα κάποια ελάχιστα να καταλήγουν σε βαθιά γεράματα, αν οι οικονομικές συνθήκες του ιδιοκτήτη του το επιτρέπουν.

Η αγάπη που χρειάζονται τα άλογα

Ελεύθερα άλογα στο όρος Φαλακρό της Δράμας. Εικόνα: ilias { Fly_zen } Tsapaliaris | Unsplash.

Για να αγαπήσουμε πραγματικά τα άλογα πρέπει να δούμε σε κάθε άλογο τον εαυτό μας, το παιδί μας, τον σκύλο μας, ή τη γάτα μας. Αν μας φαίνεται αδιανόητο

  • το να εγκαταλείψουμε το παιδί μας σε περίπτωση που χρειάζεται μακροχρόνια φροντίδα,
  • το να εγκαταλείψουμε τον σκύλο μας επειδή αρρώστησε,

τότε θα πρέπει να μας φαίνεται εξίσου αδιανόητο το να συναινούμε σιωπηλά στο να φέρνουμε στη ζωή ζώα που δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς τη φροντίδα μας και να τα χρησιμοποιούμε για δικούς μας σκοπούς για όσο διάστημα μας είναι βολικό. Έτσι απλά.

Για να δείξουμε πραγματική αγάπη προς τα ζώα πρέπει να πάψουμε να τα βλέπουμε, είτε είναι άλογα είτε άλλα ζώα, ως χρηστικά αντικείμενα—αν νιώθουμε ότι θέλουμε να βοηθήσουμε τα ζώα, τότε οφείλουμε να γίνουμε βίγκαν.

© Αναστασία Ψειρίδου & Vegan Times 27-09-2022

Δημοσιεύτηκε: 27/09/2022
Ενημερώθηκε:
14/12/2023

Πηγές:

  1. Πηγή κύριας εικόνας: Lara Baeriswyl | Unsplash.
  2. ‘Bulletin #1004, Equine Facts: Guide to First-Time Horse Ownership - Cooperative Extension Publications - University of Maine Cooperative Extension’ (2012) Cooperative Extension Publications. Available at: https://extension.umaine.edu/publications/1004e/ (Accessed: 23 August 2022).