Ο vegan τρόπος ζωής προωθεί 13 από τους 17 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών για το 2015-2030

Οι 17 στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης (Sustainable Development Goals) τέθηκαν από τα Ηνωμένα Έθνη με στόχο να έχουν επιτευχθεί από το 2015 έως το 2030. Οι στόχοι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα.

Ο βίγκαν τρόπος ζωής βοηθά σημαντικά στην επίτευξη τουλάχιστον 13 εξ αυτών.

SDG12 (Responsible production and consumption) Υπεύθυνη παραγωγή και κατανάλωση

Περιλαμβάνει τις έννοιες “Sustainable business”, "Sustainable tourism", και "Green economy". Τα φυτικά τρόφιμα δημιουργούν μικρότερη επιβάρυνση στο περιβάλλον, δηλ. το αποτύπωμα (οικολογικό, υδατικό, άνθρακα, αζώτου, φωσφόρου, κ.ά.) των φυτικών τροφίμων σε όλες τις μελέτες είναι σημαντικά μικρότερο. Αυτό ισχύει τόσο σε όρους θερμίδων όσο και πρωτεΐνης.

SDG8 (Decent work and economic growth) Αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη

Η αλυσίδα εφοδιασμού ζωικών τροφίμων χαρακτηρίζεται από υψηλότερο ποσοστό εργατικών ατυχημάτων από αυτήν των φυτικών τροφίμων και την έκθεση των εργαζομένων σε βιολογικά υγρά από ζώα (τόσο στην εκτροφή όσο και στα σφαγεία). Η αύξηση της ζήτησης φυτικών τροφίμων μετακινεί εργαζόμενους από τους κλάδους ζωικών τροφίμων (π.χ. ζωικά μπιφτέκια) σε κλάδους φυτικών (π.χ. φυτικά μπιφτέκια) με αποτέλεσμα τη μείωση του ποσοστού εργατικών ατυχημάτων στην οικονομία. Έτσι δημιουργούνται πιο ασφαλείς και πιο καθαρές θέσεις εργασίας και πιο “καθαρή” βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.

SDG 13 (Climate action) Δράση για το κλίμα

Τα ζωικά τρόφιμα έχουν μεγαλύτερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από τα φυτικά αντίστοιχης θερμιδικής ή πρωτεϊνικής αξίας. Η στροφή στη φυτική διατροφή αναδεικνύεται έντονα στα έγγραφα του Intergovernmental Panel for Climate Change των Ηνωμένων Εθνών, και τεκμηριώνεται από το EAT-Lancet Commission, το Stockholm Resilience Center, το Oxford Programme for the Future of Food, κ.ά.. Ενδεικτικά, τα αέρια θερμοκηπίου από το σύστημα τροφής αποτελούν το 26% των συνολικών και η υποκατάσταση τυπικών γευμάτων με φυτοφαγικά εκτιμάται ότι θα μειώσει τις εκπομπές του κλάδου τροφίμων έως 70%.

SDG 14 (Life below water) Ζωή κάτω από το νερό

Η αντικατάσταση ζωικών τροφίμων με φυτικά μειώνει τον ευτροφισμό των θαλασσών και τις νεκρές ζώνες. Ο ευτροφισμός οφείλεται κατά βάση στην απορροή λιπασμάτων και περιττωμάτων από εκτρεφόμενα ζώα. Η υποκατάσταση ζωικών τροφίμων με φυτικά βοηθά διότι τα φυτικά τρόφιμα έχουν (ανά θερμίδα και ανά γραμμάριο πρωτεΐνης) μικρότερες απαιτήσεις για λιπάσματα από τα αντίστοιχα ζωικά και δεν δημιουργούν περιττώματα.

SDG 15 (Life on land) Ζωή στην ξηρά

Η στροφή στη φυτοφαγία μειώνει τον ανταγωνισμό για εδάφη και την ανάγκη μετατροπής δασικών εκτάσεων σε αγροτικές, και βοηθά στη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Μειώνει επίσης την πιθανότητα εμφάνισης νέων ζωονόσων, βλ. επίσης SDG12 & 3.

SDG 6 (Clean water for all) Καθαρό νερό για όλους

Καθώς οι απαιτήσεις για την παραγωγή μιας βίγκαν διατροφής σε νερό έχει χαμηλότερο υδατικό αποτύπωμα από ό,τι μια διατροφή με ζωικά, η vegan διατροφή βοηθά στη μείωση της λειψυδρίας. Επίσης τα βιολογικά απόβλητα που δημιουργεί η κτηνοτροφία με τους τεράστιους όγκους περιττωμάτων που δημιουργεί, επηρεάζουν την ποιότητα του πόσιμου νερού, βλ. SDG12.

SDG 7 (Clean and affordable energy for all) Καθαρή και οικονομικά προσιτή ενέργεια για όλους

Τα βιοκαύσιμα αποτελούν μία από τις γνωστές τεχνολογίες παραγωγής καθαρών καυσίμων. Η στροφή στη φυτοφαγία απελευθερώνει εδάφη τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για βιοκαύσιμα χωρίς να είναι αναγκαία η μετατροπή δασικών εκτάσεων σε αγροτικές.

SDG 3 (Healthy lives) Υγιείς ζωές

Η αντικατάσταση ζωικής τροφής με φυτοφαγική ωφελεί τη δημόσια υγεία, μειώνοντας την πιθανότητα εμφάνισης μη μεταδοτικών ασθενειών (καρδιοαγγειακές, διαβήτης Τ2, νεφροπάθειες, καρκίνους, κ.ά.) οι οποίες είναι κατά κανόνα χρόνιες και αφαιρούν πόρους από τα συστήματα υγείας που θα μπορούσαν να δαπανώνται σε άλλες ασθένειες. Επίσης, η στροφή στη φυτική διατροφή μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης νέων ζωονόσων. Η εκτροφή και χρήση ζώων για τροφή ευθύνεται για το 75% των νέων μεταδοτικών ασθενειών (covid-19, MERS, SARS, Ebola, Zika, γρίπη χοίρων/πουλερικών, κ.ά.). Σε σχετική Έκθεσή τους τα Ηνωμένα Έθνη (2020) επισημαίνουν 7 παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης νέων ζωονόσων τους οποίους επηρεάζει ο άνθρωπος. Οι 6 σχετίζονται άμεσα με το διατροφικό πρότυπο. Ο πρώτος εξ αυτών είναι η “αύξηση της ζήτησης για ζωικά τρόφιμα”.

SDG 2 (End hunger, Food security, Sustainable agriculture) Τερματισμός της πείνας, Επισιτιστική ασφάλεια, Αειφόρος γεωργία

Η κατανάλωση φυτικών τροφίμων προωθεί τη βιώσιμη γεωργία διότι η χρήση των ίδιων εδαφών για παραγωγή φυτικών τροφίμων αντί για ζωικά παράγει υπερδιπλάσιες θερμίδες, απαιτεί λιγότερη γη, νερό, λιπάσματα και δημιουργεί μικρότερη ρύπανση. Η μείωση της ζήτησης εισροών μειώνει τις τιμές των τροφίμων για όλους.

SDG 1 (End poverty) Εξάλειψη της φτώχειας

Η αντικατάσταση ζωικών τροφίμων με φυτικά απελευθερώνει χρηματικούς πόρους από τα νοικοκυριά οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε βελτίωση των άλλων παραμέτρων την καλής ζωής (εκπαίδευση και υγεία). Βλ. επίσης SDG3.

SDG 5 (Gender equality) Ισότητα φύλων και SDG 10 (Reduced inequalities) Μείωση ανισοτήτων

Η βάση για τις διακρίσεις που ταλανίζουν την ανθρωπότητα είναι κοινή: Η “ετεροποίηση” και η άδικη μεταχείριση άλλων προσώπων βάσει χαρακτηριστικών όπως το φύλο, η φυλή, η τάξη, το είδος, οι ικανότητες, η ηλικία, κ.ά. Ο βιγκανισμός έχει στην καρδιά του την εξάλειψη της άδικης μεταχείρισης λόγω είδους (τον σπισισμό) και τη μη βία. Η εκπαίδευση των ανθρώπων στην κατανόηση των διακρίσεων λόγω είδους αυξάνει την ικανότητά μας να εντοπίσουμε και να εξαλείψουμε όλα τα είδη διακρίσεων.

SDG 16 (Peaceful and inclusive societies) Ειρηνικές κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς

Όσο υπάρχουν άνθρωποι, η αύξηση του πληθυσμού και ο ανταγωνισμός για τη χρήση πόρων αυξάνει τις διαμάχες, τις συγκρούσεις, τον βίαιο εκτοπισμό ανθρώπων, και τις ανισότητες. Η φυτοφαγία συνεισφέρει στη μείωση του ανταγωνισμού για πόρους (εδάφη, νερό, κ.ά.) και μπορεί να συμβάλει στην ειρηνική συμβίωση των ανθρώπων σε έναν πλανήτη με αυξανόμενο πληθυσμό, βλ. επίσης SDG10.

Μέχρι τώρα η οικονομική “ανάπτυξη” που έχει επιτευχθεί στον πλανήτη έχει γίνει εις βάρος του περιβάλλοντος, των μελλοντικών γενεών, αλλά και με άνισο τρόπο.

Και μέχρι τώρα η πορεία προς την πραγματοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης είναι μικρή. Είναι αμφίβολο αν θα τους πετύχουμε έως το 2030. Τα χρήματα είναι λίγα, οι πόροι είναι λίγοι, και οι στόχοι πολλοί.

Τα προβλήματα της ανθρωπότητας και του πλανήτη είναι πολλά και συνδέονται μεταξύ τους. Η αυξανόμενη συνολική και κατά κεφαλήν κατανάλωση πόρων είναι μία βασική πηγή αυτών των προβλημάτων, ο αυξανόμενος πληθυσμός είναι η δεύτερη, και η αδυναμία της τεχνολογίας να καλύψει τις αυξανόμενος ανάγκες με βιώσιμο τρόπο είναι η τρίτη.

Η φυτοφαγία και η βίγκαν στάση ζωής μπορούν να συνεισφέρουν στην επίλυση πολλών από αυτά και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία πολιτικής.

Στις συζητήσεις για την απανθρακοποίηση της οικονομίας, για την βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση, τις καθαρές θέσεις εργασίες, κ.ά., η μαζική στροφή προς τη φυτοφαγία θα έπρεπε να έχει εξέχουσα θέση και να διευκολυνθεί άμεσα με θεσμούς και πολιτικές από τα Ηνωμένα Έθνη και τις κυβερνήσεις.

Όσο αυτό δεν γίνεται, τόσο πιο επιτακτική καθίσταται η ανάγκη να πάρουν πρωτοβουλίες οι απλοί άνθρωποι και να ξεκινήσουν αλλαγές. Το ότι η βίγκαν στάση ζωής συνεισφέρει σε 13 από 17 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης δείχνει πόση δύναμη έχουμε στα χέρια μας ως καταναλωτές, αν ενημερωθούμε και προχωρήσουμε σε αλλαγές.

© Αναστασία Ψειρίδου & Vegan Times 27-11-2022