Υπάρχουν τρείς κατηγορίες ζώων και δεν σεβόμαστε καμμία
Τα παιδιά μας στο σχολείο διδάσκονται συχνά τον σεβασμό στα ζώα. Όμως στο σχολείο διδάσκονται επίσης, τόσο εμμέσως όσο και ευθέως, ότι τα ζώα υπάρχουν για να μας “προσφέρουν” προϊόντα και υπηρεσίες. Τελικά, σεβόμαστε τα ζώα, και ποια ζώα είναι αυτά;
Οι κατηγορίες ζώων και το μέρος που ζουν
Η ανθρωπότητα έχει επινοήσει τρεις κατηγορίες για να ταξινομήσει τα ζώα:
1. Τα παραγωγικά ζώα
2. Τα ζώα συντροφιάς
3. Τα ελεύθερα (άγρια) ζώα
Τα παραγωγικά ζώα. Περιλαμβάνουν τα ζώα που είναι άτυχα γιατί θεωρούμε ότι υπάρχουν για να μας “προσφέρουν” τα προϊόντα τους ή τις υπηρεσίες τους: αγελάδες, γουρούνια, κότες, γαλοπούλες, φασιανοί, ψάρια, μέλισσες, γάιδαροι, άλογα, μεταξοσκώληκες, κ.ά. Τα παραγωγικά ζώα τα φέρνουμε εμείς οι άνθρωποι στη ζωή (προγραμματισμένα και με τεχνητή γονιμοποίηση, ανάλογα με τις ανάγκες της αγοράς) και ζουν σε χώρο και χρόνο που εμείς οι άνθρωποι προσδιορίζουμε. Τα ζώα αυτά δεν ανήκουν σε κάποιο φυσικό οικοσύστημα, ανήκουν όμως στον “ιδιοκτήτη” τους, ως περιουσιακά στοιχεία. Αν κάποια από αυτά τα ζώα καταφέρουν να ξεφύγουν από τους περιφραγμένους χώρους όπου ζουν και καταφέρουν να ζήσουν σε άγρια κατάσταση στη φύση, τότε θεωρούνται “αφύσικα” είδη που επιβαρύνουν το οικοσύστημα και τα εξολοθρεύουμε (π.χ. γουρούνια, κότες). Στα παραγωγικά ζώα μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ανήκουν και όσα ζουν ελεύθερα (π.χ. αγριογούρουνα, αντιλόπες, ελάφια, νυχτερίδες, ανθρωποειδή, φάλαινες, ελεύθερα ψάρια) και μας “προσφέρουν” προϊόντα (φαγητό) ή υπηρεσίες (διασκέδαση) ή και τα δύο (όπως γίνεται π.χ. με το ψάρεμα και το κυνήγι).
Τα ζώα συντροφιάς. Είναι τα είδη ζώων για τα οποία έχουμε αποφασίσει, αυθαίρετα, ότι μπορούν να μας “προσφέρουν” την υπηρεσία της συντροφιάς. Και αυτά τα ζώα τα φέρνουμε εμείς στη ζωή σε χρόνο που εμείς θέλουμε και ζουν σε χώρο που εμείς προσδιορίζουμε. Ούτε αυτά ανήκουν σε κάποιο φυσικό οικοσύστημα. Όταν λόγω κόστους ή συνθηκών των “ιδιοκτητών” τους αφεθούν ελεύθερα πολλαπλασιάζονται και δημιουργούν δυσφορία στους ανθρώπους και στις “καθαρές” πόλεις και επιβαρύνουν την ελάχιστη πανίδα που έχει απομείνει στους αστικούς χώρους. Αν και αυτά τα ζώα καταλήξουν να ζουν σε άγρια κατάσταση στη φύση, τότε θεωρούνται “αφύσικα” είδη που επιβαρύνουν το οικοσύστημα και τα εξολοθρεύουμε.
Τα ελεύθερα ζώα. Είναι τα ζώα που ζουν ελεύθερα στο φυσικό τους περιβάλλον – τα αποκαλούμε άγρια ζώα (επειδή τα άλλα τα έχουμε “εξημερώσει”) ή συλλογικά και αόριστα “άγρια ζωή”. Είναι τα ζώα που η σημαντικότερη υπηρεσία που νομίζουμε ότι μας προσφέρουν είναι να τα αιχμαλωτίσουμε και να τα εκθέτουμε σε ζωολογικά πάρκα. Όμως, ο ελεύθερος χώρος για άγρια ζωή στον πλανήτη συνεχώς μειώνεται λόγω της αύξησης του ανθρώπινου πληθυσμού, της αύξησης του αριθμού των εκτρεφόμενων ζώων του (τα οποία καταλαμβάνουν τα ¾ της αγροτικής γης του πλανήτη), της μετατροπής δασών και βιοτόπων σε καλλιέργειες, τουριστικές χρήσεις, οδικά δίκτυα και άλλες υποδομές, και της οικιστικής εξάπλωσης. Μόνο το 3% της παγκόσμιας έκτασης μπορεί πλέον να θεωρηθεί “φύση” κατάλληλη για άγρια ζωή. Γι’ αυτό και τα είδη που εξαφανίζονται ή αυτά που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν αυξάνονται συνεχώς.
Στα άγρια ζώα τώρα υπάρχουν δύο υποκατηγορίες:
• Τα είδη που θεωρούνται “φυσικά” (τα ενδημικά είδη).
• Τα είδη που θεωρούνται “εισβολείς” (τα μη ενδημικά είδη). Αυτά έχουν βρεθεί στη συγκεκριμένη φύση μετά από παρεμβάσεις των ανθρώπων.
Ποια κατηγορία ζώων είναι αυτή που σεβόμαστε τελικά;
Τα “παραγωγικά” ζώα έρχονται και φεύγουν από τη ζωή όταν αυτό εξυπηρετεί τις δικές μας ανάγκες. Το να φέρουμε ένα ζώο στη ζωή και, κυρίως, το να του αφαιρέσουμε τη ζωή δεν μπορούμε να πούμε ότι δείχνει σεβασμό στο ζώο. Στα ζώα αυτά συμπεριφερόμαστε νομίμως με τρόπο τέτοιο που αν επρόκειτο για το παιδί στους θα είχαμε πάει στη φυλακή ή αν επρόκειτο για ζώο συντροφιάς θα είχαμε δημιουργήσει μεγάλη κατακραυγή και συγκεντρώσεις έξω από το σπίτι στους, στους π.χ. γίνεται όταν κάποιος κλωτσήσει ένα γατάκι ή έναν σκύλο.
Τα ζώα “συντροφιάς” έρχονται και αυτά στη ζωή κατά παραγγελία, και πολλές φορές τα δίνουμε και ως δώρα στα παιδιά. Ζουν με ανθρώπους για όσο αυτό είναι επιθυμητό από στους ανθρώπους και ορισμένα από αυτά καταλήγουν ανεπιθύμητα στους δρόμους ή στα βουνά. Σαφώς, η ανθρωπότητα δεν δείχνει να σέβεται ούτε αυτά τα ζώα. Ορισμένοι άνθρωποι που υιοθετούν αδέσποτα ζώα συντροφιάς (για να βοηθήσουν τα ζώα και όχι για να έχουν συντροφιά), αποτελούν την φωτεινή εξαίρεση που υπάρχει επειδή υπάρχει ο κανόνας: η χρήση ζώων για συντροφιά και τα υπεράριθμα και ανεπιθύμητα ζώα συντροφιάς είναι ο κανόνας.
Οι 1.400 ανεπιθύμητοι σκύλοι που αναζητούν σπίτι στο Dog’s Voice σήμερα (καθώς και όσοι πεθαίνουν στους κάδους απορριμμάτων, στα κυνοκομεία, και στους δρόμους) συμφωνούν μαζί μας.
Τα ελεύθερα/άγρια ζώα; Μήπως εκεί τα πάμε καλύτερα;
Μάλλον όχι. Τα άγρια ζώα υποφέρουν από τους ανθρώπους με πάρα πολλούς τρόπους. Πρώτον, τα κυνηγάμε για τροφή ή για διασκέδαση. Δεύτερον, τα αιχμαλωτίζουμε για να τα κάνουμε εκθέματα σε ζωολογικά πάρκα ή για να τα κάνουμε ζώα “συντροφιάς”. Τρίτον, τα εξοντώνουμε μαζικά όταν τολμήσουν να αναζητήσουν τροφή κοντά μας ή όταν απειλήσουν τις καλλιέργειες ή τα ζώα που μας ανήκουν (παραγωγικά και συντροφιάς). Τέταρτον, τα σκοτώνουμε ή τα εκτοπίζουμε από τους φυσικούς τους χώρους όταν μετατρέπουμε δασικές εκτάσεις σε αγροτικές.
Αν μας εξοργίζουν οι φωτογραφίες και τα βίντεο από τις χώρες που μετατρέπουν τα δάση τους σε φυτείες φοινικελαίου, θα πρέπει να σκεφτούμε ότι σε κάθε δάσος ζουν επίσης χιλιάδες άλλα είδη ζώων που μπορεί να μην μας μοιάζουν όπως οι ουρακοτάγκοι αλλά υφίστανται και αυτά τις συνέπειες της ανθρώπινης δραστηριότητας. Όταν ακούμε ή διαβάζουμε ότι η βιοποικιλότητα μειώνεται ή ότι κάποια είδη ζώων βρίσκονται υπό εξαφάνιση, θα πρέπει να σκεφτούμε ότι το περιβάλλον στο οποίο δεν μπορούν πλέον να ζήσουν αυτά τα ζώα το έχουμε αλλάξει εμείς οι άνθρωποι.
Τί σημαίνει “σεβασμός στα ζώα”;
Αν η φράση “σέβομαι τα ζώα” έχει κάποιο περιεχόμενο, αυτό σίγουρα περιέχει το να μην τα βλάπτω και να μην προκαλώ τον θάνατό τους. Δυστυχώς η ανθρωπότητα, εκουσίως και ακουσίως, βλάπτει κάθε είδος ζώων.
Αν επιθυμούμε να δείξουμε έμπρακτα τον σεβασμό μας προς τα ζώα, οφείλουμε να γίνουμε βίγκαν σήμερα -- διάβασε γιατί.