Παναγιώτης Τσιώλης: Συζήτηση με έναν vegan πατέρα

Vegan Times: Ήσασταν vegan πριν γίνετε πατέρας ή γίνατε μετά την γέννηση του παιδιού σας;

Παναγιώτης Τσιώλης: Τόσο εγώ όσο και η σύντροφος ζωής μου ήμασταν vegan αρκετό καιρό, συγκεκριμένα 4 χρόνια πριν αποκτήσουμε τον μικρό μας.

VT: Συνεπώς, είχατε μια vegan εγκυμοσύνη. Γνωρίζατε άλλους vegan γονείς ή εγκύους εκείνον τον καιρό; Από πού πήρατε την αυτοπεποίθηση να κάνετε κάτι διαφορετικό από τα συνηθισμένα;

ΠΤ: Το γεγονός ότι ήδη ακολουθούσαμε τον συγκεκριμένο τρόπο ζωής, σίγουρα βοήθησε τα πράγματα. Όχι τόσο εμάς, γιατί ήδη γνωρίζαμε ότι κάνουμε μια επιλογή υγιεινή και ασφαλή, εκτός από ηθική. Βοήθησε όμως το περιβάλλον μας, τους γονείς μας, ακόμη και τους γιατρούς μας, να αποδεχτούν πιο εύκολα την απόφαση αυτή, καθώς οι εξετάσεις της συντρόφου μου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συνέχιζαν να είναι πολύ καλές και η ανάπτυξη του εμβρύου εξαιρετική. Είχαμε, άλλωστε, στα χέρια μας επιστημονικά δεδομένα που μας έκαναν να αισθανόμαστε ασφαλείς: σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), μια σωστά σχεδιασμένη βίγκαν διατροφή είναι κατάλληλη για όλα τα στάδια ζωής, συμπεριλαμβανομένων της εγκυμοσύνης, του θηλασμού και της βρεφικής και παιδικής ηλικίας.

Σίγουρα βοήθησε το γεγονός ότι γνωρίζαμε και άλλους βίγκαν που ήταν ήδη γονείς, ότι είχαμε δει γυναίκες να έχουν υγιείς βίγκαν εγκυμοσύνες και να μεγαλώνουν υγιή και χαρούμενα μωρά. Αντλώντας, λοιπόν, αυτοπεποίθηση από όλα τα παραπάνω, η εγκυμοσύνη αυτή ήταν ένα ευχάριστο και όμορφο ταξίδι.

VT: Το παιδί σας είναι και αυτό vegan;

ΠΤ: Η σύντομη απάντηση σε αυτήν την ερώτηση θα έλεγε κανείς ότι, σε πρώτη σκέψη, είναι «σαφώς ναι», υπό την έννοια ότι το παιδί μας δεν έχει καταναλώσει κανένα ζωικό προϊόν από τη γέννησή του, πλην του μητρικού γάλακτος.

Αν θέλουμε όμως να είμαστε λίγο πιο ακριβολόγοι, θα λέγαμε ότι αυτή τη στιγμή ακολουθεί μια plant based (δηλ. φυτοφαγική) διατροφή. Βλέπετε, το να είναι κανείς vegan είναι, ουσιαστικά, μια συνειδητή στάση ζωής. Δεν είναι δίαιτα ή τρόπος διατροφής, αλλά ένας ολόκληρος τρόπος ζωής κατά τον οποίο οι επιλογές μας είναι σκοπίμως τέτοιες, σε κάθε τομέα της ζωής μας, ώστε να προκαλούμε το μικρότερο δυνατό κακό στα μη ανθρώπινα ζώα.

Το παιδί μας, σχεδόν δύο ετών σήμερα, τρέφεται με τη διατροφή που ακολουθούμε στο σπίτι· και φροντίζουμε αυτή να είναι πλούσια, με πλήρεις και θρεπτικές τροφές – κάτι που, λίγο πολύ, προσπαθεί κάθε γονιός. Όσο και να μας αρέσει να τον αποκαλούμε «τον μικρό βιγκανάκο μας», το αν θα ακολουθήσει και συνειδητά αυτή τη στάση στο μέλλον, είναι στο δικό του χέρι. Εμείς απλώς οφείλαμε να είμαστε ειλικρινείς μαζί του, να συμβαδίζουν τα λόγια με τις πράξεις μας, και να του παρέχουμε ένα περιβάλλον για να μεγαλώσει το οποίο εμπνέεται από την αλληλεγγύη, την αγάπη, και τον σεβασμό σε κάθε μορφή ζωής.

VT: Δηλαδή, ο μικρός σας τρέφεται με φυτοφαγικά τρόφιμα μέχρι να αποφασίσει να γίνει vegan. Είσαστε προετοιμασμένοι για την ημέρα που θα σας ρωτήσει γιατί κάποιοι άλλοι άνθρωποι, φίλοι και συγγενείς, χρησιμοποιούν ζώα για τροφή, ένδυση, κ.λπ.; Τι σχεδιάζετε να του πείτε όταν ρωτήσει;

ΠΤ: Η αλήθεια είναι ότι νιώθουμε αρκετή ασφάλεια ως προς τη δική μας επιλογή, κι αυτό το θεωρούμε ένα σημαντικό πρώτο βήμα – ίσως το σημαντικότερο. Μας βλέπει ήδη να κάνουμε κάτι που είναι απλό, φυσικό και συνεπές με την εσωτερική μας έμφυτη τάση – αγαπάμε τα ζώα, δεν θέλουμε να υποφέρουν, άρα δεν τα αναγκάζουμε να υποφέρουν για να καλύψουμε ανάγκες μας οι οποίες μπορούν να καλυφθούν αλλιώς.

Είναι αναπόφευκτο, όμως, ότι σύντομα το παιδί θα αναρωτηθεί γιατί οι αγαπημένοι μας άνθρωποι, οι συγγενείς, οι φίλοι συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τα ζώα για να καλύπτουν τις δικές τους ανάγκες, εφόσον αυτό δεν είναι απαραίτητο. Τότε, σχεδιάζουμε να του εξηγήσουμε ότι αυτό δεν σημαίνει ότι δεν νοιάζονται για τα ζώα, αλλά απλώς δεν έχουν ακόμη συνειδητοποιήσει ότι μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που σκέφτονται και τις επιλογές που κάνουν – είτε γιατί εκείνοι μεγάλωσαν με διαφορετικό τρόπο, είτε γιατί δεν έχουν ακόμη κάνει ακόμη τη σύνδεση ότι μπορούν να ζήσουν πιο ειρηνικά με τον κόσμο που μας περιβάλλει και τα ζώα με τα οποία μοιραζόμαστε τον πλανήτη μας.

Μαζί λοιπόν, σαν οικογένεια, μέσω του δικού μας παραδείγματος, μπορούμε να δείξουμε το δρόμο σε συγγενείς και φίλους. Όλο αυτό είναι μια δυναμική διαδικασία συνεξέλιξης, και όπως κάναμε εμείς τη σύνδεση και αποφασίσαμε να πάψουμε να εκμεταλλευόμαστε τα ζώα, έτσι μπορούν να το κάνουν και εκείνοι κοντά μας.

VT: Πείτε μας μια  σημαντική στιγμή πατρότητας που ζήσατε τυχαίως ή επιδιώξατε, και σχετίζεται με τον βιγκανισμό.

ΠΤ: Οι στιγμές από τα πρώτα χρόνια της γονεϊκής εμπειρίας είναι τόσες πολλές και τόσο μοναδικές που, όσο κι αν ακούγεται κλισέ, δυσκολεύομαι να ξεχωρίσω κάποια συγκεκριμένη. Το να βλέπεις μέρα με τη μέρα να μεγαλώνει γερός, γελαστός και υγιής είναι από μόνο του κάτι που σου δίνει απλόχερα τέτοιες στιγμές καθημερινά. Επίσης θα ήταν άξιο να αναφέρω τον σεβασμό και την αποδοχή που βήμα-βήμα χτίζεται στο περιβάλλον μας σχετικά με την επιλογή μας αυτή, από φίλους και συγγενείς.

Είναι για εμάς καθημερινή νίκη το γεγονός ότι το συγγενικό και φιλικό περιβάλλον μας δείχνει να σέβεται και εν τέλει να υποστηρίζει ενεργά τον τρόπο ζωής με τον οποίο επιλέξαμε να μεγαλώσουμε το παιδί μας, και είναι κάτι το οποίο κερδήθηκε (κι ακόμη κερδίζεται) με υπομονή, συζήτηση και καλή θέληση από όλες τις πλευρές.

VT: Ως vegan πατέρας, νιώθετε ότι διαφέρει η αντιμετώπισή σας στο θέμα της διατροφής των παιδιών σας από εκείνη ενός παμφάγου πατέρα;

ΠΤ: Ως προς την αντιμετώπιση των άλλων απέναντί μας σχετικά με τη διατροφή του παιδιού,  τα τελευταία χρόνια διανύουμε μια εποχή που τα πράγματα αλλάζουν γρήγορα. Πιστεύω ότι έχουμε μόλις περάσει το μεταίχμιο που θεωρείται περίεργο ή υπερβολικό να είναι vegan ένας ενήλικος. Για τη vegan διατροφή ενός παιδιού υπάρχει κάποια επιφυλακτικότητα ακόμα στο ευρύ κοινό, πιστεύω όμως πως τώρα αρχίζει να διαλύεται σιγά σιγά και αυτός ο μύθος. Αλλά με λίγη συζήτηση, και βεβαίως με ζωντανό παράδειγμα το ίδιο το παιδί, συνήθως οι περισσότεροι βλέπουν ότι δεν κάνεις κάτι κακό ή αφύσικο, απλώς κάτι διαφορετικό και, ενδεχομένως, και καλύτερο από την πεπατημένη.

Ως προς τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε εμείς τη διατροφή του παιδιού μας, πιστεύω ότι η βάση, η πρόθεση, είναι η ίδια με του κάθε γονιού που θέλει το καλύτερο για το παιδί του: να του παράσχει μια πλήρη και θρεπτική διατροφή καθώς αναπτύσσεται. Απλώς εμείς το κάνουμε με διαφορετικό τρόπο, με άλλα εργαλεία, θεωρώντας σημαντικό να του δώσουμε τα καλύτερα εφόδια για την υγεία και την ανάπτυξή του, σεβόμενοι παράλληλα όλα τα άλλα πλάσματα. Έτσι, δώσαμε αρκετό βάρος στον μητρικό θηλασμό και στις πλήρεις τροφές φυτικής προέλευσης σε μεγάλη ποικιλία. Και όλα πήγαν και συνεχίζουν να πηγαίνουν πολύ καλά!

VT: Δηλ. νιώθετε ότι τελικά αντιμετωπίζετε παρόμοιας δυσκολίας προκλήσεις με μη βίγκαν γονείς;

ΠΤ: Αυτό είναι ένα θέμα με παραπάνω από μία πτυχές.

Η αλήθεια είναι ότι οι καθημερινές προκλήσεις που μπορεί να αντιμετωπίζει μια βίγκαν οικογένεια σε πρακτικά ζητήματα δεν είναι σπάνιες. Η κανονικοποίηση της χρήσης των ζώων είναι ακόμη, δυστυχώς, ο κανόνας, και δεν αφορά μόνο το κομμάτι της διατροφής. Τα ρούχα, τα είδη οικιακής χρήσης, ο τρόπος που επιλέγουμε να διασκεδάσουμε – όλα τα επιλέγουμε με γνώμονα την, όσο είναι δυνατόν, λιγότερη πρόκληση πόνου στα ζώα. Επομένως, εκτός του ότι δεν τρώμε ζώα και παράγωγά τους, επιλέγουμε ρούχα και παπούτσια που δεν είναι φτιαγμένα από δέρμα ή γούνα ζώου, καθαριστικά και είδη προσωπικής υγιεινής που δεν περιέχουν ζωικά συστατικά και δεν έχουν δοκιμαστεί σε ζώα, και δεν επισκεπτόμαστε ενυδρεία, ζωολογικούς κήπους, και φάρμες με ζώα για να ψυχαγωγηθούμε ή να εκπαιδευτούμε. Επειδή αυτά είναι "κανονικότητα", άρα για εμάς "προκλήσεις" που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε ειδικά καθώς θα μεγαλώνει το παιδί μας, θα χρειαστεί να δουλέψουμε μαζί με το οικείο περιβάλλον μας, το συγγενικό, αργότερα και το σχολικό, ώστε να πετύχουμε με θετικό τρόπο την αποδοχή του τρόπου ζωής μας, ελπίζοντας παράλληλα να γίνει κανονικότητα η ενσυναίσθηση και ο σεβασμός προς όλα τα πλάσματα.

VT: Ποιες είναι οι ηθικές αξίες που θα θέλατε να έχουν όλοι οι άνθρωποι; Ποιες οι ηθικές αξίες που θέλετε να εμφυσήσετε ως πατέρας στο παιδί σας;

ΠΤ: Προσωπικά, πιστεύω ότι η αγάπη για την ελευθερία, ο σεβασμός για τη ζωή, καθώς και η ενσυναίσθηση, θα ήταν αξίες που θα έκαναν τον κόσμο αυτόν ένα πολύ, πολύ καλύτερο μέρος.

Αυτήν την αγάπη για την ελευθερία, για την ισότητα και για τη ζωή, και τον σεβασμό για όλα τα πλάσματα με τα οποία φιλοξενούμαστε στον ίδιο πλανήτη, είναι που θέλω να νιώσει και ο μικρός μας. Μετά από αρκετό καιρό στον χώρο της εκπαίδευσης, πιστεύω ιδιαίτερα πλέον στην εκπαίδευση μέσω του παραδείγματος, οπότε το να του «διδάξω» ή να του «εμφυσήσω» το οτιδήποτε μου ακούγεται λίγο αγχωτικό και ταυτόχρονα αχρείαστο. Θέλουμε μόνο να βρίσκεται σε ένα περιβάλλον στο οποίο θα βιώσει όσο γίνεται την αγάπη, την αποδοχή και τον σεβασμό του ενός προς τον άλλον. Κι ας είναι αυτό το εφόδιό του, να το κάνει ό,τι πιστεύει αργότερα.

VT: Πώς πιστεύετε ότι μπορείτε ως πατέρας, μέσα από το παράδειγμα, να δείξετε στο παιδί σας ότι η αποδοχή και ο σεβασμός του ενός προς τον άλλον δεν έχει γένος, φυλή, είδος, κ.λπ.; Έχετε κάποιο παράδειγμα να μοιραστείτε μαζί μας;

ΠΤ: Προσπαθούμε η κάθε ημέρα, η κάθε στιγμή να είναι όσο πιο πολύ γίνεται προς αυτήν την κατεύθυνση, από το πώς λύνουμε τα καθημερινά προβλήματα, τον τρόπο που λειτουργούμε μεταξύ μας ως ζευγάρι, τον θετικό τρόπο ανατροφής που έχουμε επιλέξει για να τον μεγαλώσουμε, την αγάπη μας προς τα ζωάκια μας, τα οποία ήδη αγαπά πολύ κι αυτός. Η αγάπη είναι απλώς κάτι που βιώνεις και αναπαράγεις, δεν είναι κάτι που θέλει τόση προσπάθεια.

VT: Έχετε διαπιστώσει ότι κάποια φορά υπήρξε/υπάρχει σύγκρουση μεταξύ αυτού που θέλετε και αυτό που οι συνθήκες σας επιτρέπουν να κάνετε σχετικά με την ανατροφή του παιδιού; Πώς το αντιμετωπίσατε;

ΠΤ: Τόσο εγώ όσο και η σύντροφός μου πιστεύουμε ότι οι συνθήκες είναι κάτι που εξαρτάται και διαμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό από εμάς τους ίδιους. Η vegan στάση ζωής μας είναι κάτι που έχει γίνει αποδεκτό και έχει εδραιωθεί στον περίγυρό μας μέσα από πολλές συζητήσεις, εδώ και αρκετό καιρό. Συγγενείς, φίλοι και γνωστοί ξέρουν τη δική μας στάση και πάντα μας ρωτούν όταν πρόκειται να φάμε ή να διασκεδάσουμε μαζί, οπότε είτε υπάρχουν επιλογές για εμάς, είτε μεριμνούμε οι ίδιοι για το φαγητό μας. Αν δυσκολευτούν ή αγχωθούν στην προσπάθεια να μας συμπεριλάβουν, είναι πολύ εύκολο να τους καθοδηγήσουμε εμείς ή να τους πάμε εμείς κάτι νόστιμο που μαγειρέψαμε για να το απολαύσουμε μαζί – και η ανταπόκριση είναι πάντα θετική.

Έχουμε την τύχη να είμαστε ούτως η άλλως σε ένα περιβάλλον και μια εποχή με πολλές, πάρα πολλές διατροφικές επιλογές. Με λίγη προετοιμασία και ψάξιμο, μπορούμε να προσφέρουμε ό,τι χρειάζεται και με το παραπάνω, χωρίς να δημιουργηθεί κάποια σύγκρουση και χωρίς να αισθανθεί το παιδί μας ότι ο τρόπος ζωής του υστερεί σε σχέση με των άλλων. Αντιθέτως, θεωρούμε τύχη και πλούτο το να έχουμε αμέτρητες επιλογές και να μπορούμε να διασκεδάσουμε, να τραφούμε, να ντυθούμε όπως θέλουμε, χωρίς αυτό να περιλαμβάνει την πρόκληση αχρείαστης βίας σε κανέναν.

VT: Τί δώρο θα θέλατε να λάβετε σήμερα και από ποιόν;

ΠΤ: Μια αγκαλιά κι ένα χαμόγελο από τους αγαπημένους μου ανθρώπους, όπως κάθε μέρα. Δεν νιώθω ότι μου χρειάζεται κάτι άλλο!

VT: Σας ευχαριστούμε πολύ, κ. Τσιώλη.

ΠΤ: Εγώ σας ευχαριστώ, εύχομαι καλή συνέχεια σε ό,τι κάνετε.

^{Ο Παναγιώτης Τσιώλης είναι χημικός, απόφοιτος του ΕΚΠΑ και του Πανεπιστημίου του Michigan (MSc). Έχει ασχοληθεί με τη Χημεία σε επίπεδο έρευνας και διδασκαλίας. Επίσης, είναι διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας (ΕΝΓ) και έχει ασχοληθεί με την εκπαιδευτική διερμηνεία για κωφούς φοιτητές. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται επαγγελματικά με τον τομέα της διερμηνείας-μετάφρασης.}

© Vegan Times 19-06-2020