Χριστίνα Ζουπάνου – A Vegan Foodie (η συνέχεια)

Vegan Times: Αρκετές φορές στα media αναπαράγεται η ιδέα ότι οι vegan είναι φανατικοί, επιθετικοί, και παράλογοι. Πόση αλήθεια πιστεύετε ότι υπάρχει σε αυτό;

Χριστίνα Ζουπάνου: Είναι αλήθεια το ότι το πιστεύει πολύς κόσμος, αλλά δεν πιστεύω πως αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα και πλειονότητα. Μάλιστα, δεν το έχω δει μόνο στα media, αλλά και στην πραγματική ζωή. Πολλές φορές μου έχουν πει άτομα τα οποία πρωτογνωρίζω, αφού συζητήσουμε και φάμε μαζί, ατάκες του στυλ: : “Πάντως για vegan είσαι πολύ καλή!”, “Καλά όσο τρώγαμε δεν μας είπες τίποτα! Δεν το περίμενα!”, “Πρώτη φορά γνωρίζω vegan άνθρωπο που δεν μου την λέει!”.

Σίγουρα υπάρχουν πολλά vegan άτομα τα οποία είναι επιθετικά και φανατικά. Όπως όμως υπάρχουν μεταξύ όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτων των διατροφικών τους συνηθειών. Απλώς (1) οι vegan που κάνουν τον αγώνα τους με αυτόν τον τρόπο είναι και αυτοί που “ακούγονται” πιο πολύ. Οπότε μένει η αίσθηση ότι όλοι οι vegans είναι έτσι. Και (2) υπάρχουν κάποια vegan άτομα που πονάνε πολύ με την κακοποίηση των ζώων και που νιώθουν την αδικία μέσα τους να τους “καίει”. Αυτό είναι που ωθεί κάποιους σε πιο “επιθετικές”, ας πούμε, συμπεριφορές. Αυτόν τον πόνο τον κατανοώ. Και αντιλαμβάνομαι ότι για πολλούς καμιά φορά είναι δύσκολο να μην πουν τίποτα.

Επίσης, εδώ νομίζω πως αξίζει να αναφέρω ότι πολλά άτομα όταν πρωτοαλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες είναι λίγο πιο έντονα στην προσέγγισή τους. Ακόμα και εγώ στην αρχή ήμουν πιο έντονη. Όχι ότι την “έλεγα” σε κανέναν. Μόνο αν μου την “έλεγε” κάποιος, έμπαινα σε συζήτηση μαζί του για να τον πείσω ότι έχει άδικο. Πλέον έμαθα ότι δεν αξίζει να σπαταλώ την ενέργειά μου σε άτομα που στην παρούσα φάση δεν είναι καν ανοιχτά στο να ακούσουν το οτιδήποτε. Είναι ένας ήδη χαμένος αγώνας. Μέσα από το A Vegan Foodie ξέρω ότι έχουν αλλάξει πολλά άτομα τις διατροφικές τους συνήθειες. Γι’ αυτό και επιλέγω να δίνω τον αγώνα μου μέσα από το προφίλ μου. Γιατί όσοι με ακολουθούν είναι σίγουρα ήδη μέσα τους πιο ευαισθητοποιημένοι και κοντά στο να κάνουν την αλλαγή. Πιστεύω το ότι όσο αυξάνονται οι vegans ανά τον κόσμο, βγαίνουν έρευνες σχετικά με το πόσο υγιεινή είναι η vegan διατροφή και προωθείται ο βιγκανισμός, ακόμα και οι πιο “κλειστοί” άνθρωποι θα πειστούν σιγά σιγά και θα κατανοήσουν τα οφέλη του βιγκανισμού.

Η έντονη αντιμετώπιση, η επιθετικότητα και η επικριτικότητα δεν είναι καθόλου του στυλ μου. Μάλλον… αυτό δεν συνάδει καν με τον βιγκανισμό για εμένα. Για εμένα βιγκανισμός είναι αγάπη, σεβασμός, και το να μπορείς να μπεις στα παπούτσια του άλλου. Θέλει πολλή υπομονή και αγάπη για να αλλάξει κανείς. Και είναι άσχημο να κρίνουμε όταν και εμείς κάποτε κάναμε ακριβώς τα ίδια. Πιστεύω πως είναι πιο αποτελεσματικό και ότι διαρκεί περισσότερο στο χρόνο το να γίνει κανείς vegan λόγω “συζητήσεων με θετική προσέγγιση”. Παρά να γίνει vegan επειδή κάποιος τον έκανε να αισθανθεί μόνο άσχημα. Ο λιγότερο αποτελεσματικός τρόπος για να γίνει κανείς vegan είναι ο ακτιβισμός (τύπου πορείες κ.λπ.) και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος μπορείς να φανταστείς ποιος είναι; Το φαγητό φυσικά! Πολλά άτομα έγιναν vegan επειδή δοκίμασαν πεντανόστιμα vegan πιάτα!

Φυσικά, δεν κρίνω κανέναν για τον τρόπο προσέγγισής του. Ίσως τελικά όλα να χρειάζονται, γιατί καθέναν τον αγγίζει κάτι διαφορετικό. Απλά θεωρώ άσχημο το ότι μας έχουν κατηγοριοποιήσει όλους τους vegans σαν επιθετικούς ανθρώπους.

Vegan Times: Πιστεύετε ότι η ανθρωπότητα έχει κακοποιητική σχέση προς το φυσικό περιβάλλον;

Χριστίνα Ζουπάνου: Θεωρώ πως οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν 100% κακοποιητική σχέση προς το περιβάλλον. Νομίζω πως ο περισσότερος κόσμος δεν αναρωτιέται καν που καταλήγουν τα σκουπίδια του. Και δυστυχώς δεν αντιλαμβάνεται ότι ο πλανήτης μας καταστρέφεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Είναι λες και ζούμε στην απόλυτη “αποσύνδεση” με το περιβάλλον. Θεωρούμε πως ο κόσμος μάς ανήκει. Δεν καταλαβαίνουμε ότι ο πλανήτης μας είναι το σπίτι μας και ότι είναι έτοιμο “να πέσει και να μας πλακώσει”. Αν ήμασταν όλοι vegan και όχι τόσο μανιακοί με την κατανάλωση, ίσως η γη να μπορούσε να μας υποστηρίξει όλους. Απλά κάπου στην πορεία γίναμε άπληστοι, θεωρούμε ότι είμαστε Θεοί και νομίζουμε ότι μπορούμε να παρεμβαίνουμε τόσο βίαια στη φύση.

Όπως έγραψα και παραπάνω, ευτυχώς από τότε που έγινα vegan και άρχισα να συναναστρέφομαι με vegan άτομα, για εμένα τουλάχιστον έχουν αλλάξει πολλά! Η vegan οπτική με βοήθησε να ενημερωθώ και να εφαρμόσω αλλαγές.

Vegan Times: Από την εμπειρία σας, η βίγκαν διατροφή είναι βαρετή και μονότονη;

Χριστίνα Ζουπάνου: Από την δικιά μου εμπειρία ένα θα σου πω (αν μπορούσα και φωνάζοντας το δυνατά επειδή το πιστεύω ολόψυχα και επειδή είναι η αλήθεια) “ΟΧΙ! Η vegan διατροφή είναι υπέροχη! Πραγματικά είναι πάρα πολύ πλούσια σε γεύση, ποικιλία (πρώτων υλών και συνταγών), σε αρώματα και σε χρώματα”. Δυστυχώς κυκλοφορεί πολύ αυτή η προκατάληψη. Μάλιστα, ακούγεται πολύ το εξής: “Καλά οι βίγκανς τί τρώνε; μόνο μαρούλια;”. Η αλήθεια είναι πολύ μακριά από αυτό. Καθώς:

• Οι vegan πρώτες ύλες από μόνες τους είναι πολλές! Πολύ περισσότερες από τις μη vegan. Βλέπε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ξηροί καρποί, δημητριακά και φυτικά έλαια.
• Ειδικά στην Ελλάδα είμαστε πολύ τυχεροί γιατί έχουμε πάρα πολλά νηστίσιμα πιάτα. Π.χ. μαγειρευτά, όσπρια σε πολλές παραλλαγές, σαλάτες κ.λπ.
• Μπορεί κανείς να μαγειρέψει ό,τι μα ό,τι θέλει σε φυτική βερσιόν. Σουτζουκάκια, κεφτέδες, μπιφτέκια, τύπου κοτόπουλο, τύπου pulled pork, κ.λπ. Για να καταλάβει κανείς πόσο έχει εξελιχθεί η vegan διατροφή, υπάρχουν πλέον συνταγές μέχρι και για vegan αυγό τηγανητό, chicken nuggets, τύπου μπριζόλα κ.λπ.
• Τέλος, επειδή ο βιγκανισμός αποτελεί μεγάλη τάση, υπάρχουν πολλά εξειδικευμένα vegan προϊόντα/τρόφιμα και στα σούπερ μάρκετ. Όχι μόνο σε βιολογικά καταστήματα.

Οπότε, όχι δεν είναι μονότονη η vegan διατροφή! Και σας λέω με απόλυτη ειλικρίνεια ότι δεν την έχω βαρεθεί καθόλου! Αντιθέτως, από τότε που έγινα vegan έμαθα πάρα πολλές πρώτες ύλες που δεν γνώριζα παλαιότερα (π.χ. κόκκινες φακές, φακές beluga, διατροφική μαγιά, μελάσα, σπόρους κάνναβης, τόφου και πολλά άλλα). Μπορώ να πω ότι η διατροφή μου πλέον είναι πιο πλούσια από ποτέ.

VT: Πείτε μας μερικές πρώτες ύλες που δεν χρησιμοποιούσατε παλιά και τώρα χρησιμοποιείτε συστηματικά και μερικές αγαπημένες σας συνταγές με αυτά ή άλλα υλικά.

ΧΖ: Συστηματικά πλέον χρησιμοποιώ:

• Διατροφική μαγιά (την χρησιμοποιώ καθημερινά αντί για τυρί τριμμένο ή όταν θέλω να φτιάξω κάτι που να θυμίζει τυρί – πχ κάσιους στο μπλέντερ με διατροφική μαγιά. Βγαίνει σαν “τυρένια” κρέμα, καθώς η διατροφική μαγιά δίνει τυρένια γεύση στα φαγητά)
• Μελάσα (αγαπημένο προϊόν! αν και χρησιμοποιώ μόνο μία συγκεκριμένη μάρκα. Το λέω αυτό, επειδή οι υπόλοιπες στην αγορά δεν έχουν ωραία γεύση και είναι αποτρεπτικές. Χάρη στην μελάσα δεν χρησιμοποιώ πια ζάχαρη. Είναι το πιο καλό, διατροφικά μιλώντας, υποκατάστατο ζάχαρης. Είτε σκέτη, είτε στο smoothie μου, στο dressing της σαλάτας μου, σε χυμό, σε φρουτοσαλάτα κ.λπ.)
• Σπόρους κάνναβης (τους βάζω είτε σε smoothies, πάνω από πουτίγκες π.χ. βρώμης, είτε απλά στη σαλάτα μου)
• Σπόρους τσία (αντίστοιχα και εδώ)
• Λιναρόσπορο (και αυτόν τον χρησιμοποιώ όπως ανέφερα παραπάνω. Αλλά και για cookies μιας και ο κοπανισμένος λιναρόσπορος, αν τον βάλεις σε νερό και τον αφήσεις για δέκα λεπτά, γίνεται σαν αυγό και βοηθάει σε συνταγές που κανείς θα έβαζε αυγό. Εδώ να τονίσω ότι είναι σημαντικό τον λιναρόσπορο να τον παίρνουμε ολόκληρο και όχι ήδη κοπανισμένο. Αυτό καλό είναι να γίνεται από εμάς, προκειμένου να μην χάσει τη διατροφική του αξία. Τέλος, να πω επίσης ότι τα παραπάνω τρία τρόφιμα (σπόροι κάνναβης, σπόρους τσία, λιναρόσπορο) αλλά και τα καρύδια, τα έχω στην διατροφή μου ως την σημαντικότερη πηγή για ωμέγα-3 λιπαρά.

Είναι και άλλα φυσικά. Απλά καταγράφω τα αγαπημένα μου!

VT: Πολλοί άνθρωποι που δεν είναι εξοικειωμένοι με την βίγκαν διατροφή πιστεύουν ότι είναι ακριβή. Ποια η δική σας εμπειρία;

XZ: Και αυτό αποτελεί μία μεγάλη απορία πολλών. Τα πράγματα είναι, και σχετικά με αυτό το ζήτημα, πολύ απλά. Η υγιεινή και σωστή vegan διατροφή δεν είναι καθόλου ακριβή. Ποια από τα: φρούτα, λαχανικά, όσπρια και δημητριακά, θα μπορούσαν να θεωρηθούν ακριβά; Μόνο οι ξηροί καρποί θεωρώ πως είναι ακριβοί, αλλά έτσι και αλλιώς δεν χρειάζεται να τους καταναλώνουμε σε μεγάλες ποσότητες και σίγουρα δεν τους χρησιμοποιούμε για να “αντικαταστήσουμε” κάτι ζωικό. Η βασική πηγή πρωτεΐνης είναι τα όσπρια. Τα οποία όπως όλοι ξέρουμε είναι, στην μεγαλύτερη πλειονότητά τους, φθηνά!

Τα μόνα τρόφιμα που είναι ακριβά στη vegan διατροφή, είναι τα επεξεργασμένα τρόφιμα που θα βρει κανείς έτοιμα στα σούπερ μάρκετ. Αλλά ακόμα και αυτά δεν είναι όλα ακριβά. Επίσης, όσο αυξάνεται η ζήτηση των vegan προϊόντων, θα αυξάνεται η παραγωγή και θα φτάσουμε σε ένα σημείο όπου οι βιομηχανίες θα πετύχουν οικονομίες κλίμακος. Έτσι, οι τιμές θα πέσουν εκ των πραγμάτων. Όμως ας θυμόμαστε ότι τα προϊόντα αυτά δεν τα επιλέγουμε γιατί είναι απαραίτητα στην βίγκαν διατροφή αλλά γιατί μας αρέσουν. Με λίγα λόγια… γίνεσαι άνετα vegan χωρίς αυτά! Και μάλιστα είναι και ο πιο υγιεινός τρόπος διατροφής το να μην τρώμε επεξεργασμένα τρόφιμα.

Τέλος, υπάρχουν ορισμένα τρόφιμα σε κάθε κατηγορία τροφίμων που είναι πιο ακριβά από άλλα. Για παράδειγμα, υπάρχουν φθηνά φρούτα (π.χ. μήλα) και ακριβά φρούτα (π.χ. μούρα)· φθηνά όσπρια (π.χ. φακές) και ακριβά όσπρια (γίγαντες)· φθηνά δημητριακά (π.χ. κριθάρι) και ακριβά (π.χ. κινόα)· φθηνοί σπόροι (π.χ. λιναρόσπορος) και ακριβοί (π.χ. σπόροι τσία και κάνναβης). Με μία μικρή ποικιλία από κάθε κατηγορία μπορείς να έχεις μια απολαυστική και υγιεινή διατροφή. Δεν χρειάζεται να τρώς τα πάντα, πόσο μάλλον τα πιο ακριβά της κάθε κατηγορίας για να τρως σωστά!

Υπάρχουν, τέλος κάποια προϊόντα (π.χ. αποξηραμένες ρίζες και φυτά όπως η μάκα και η σπιρουλίνα) που διαδίδονται και στη χώρα μας και ίσως φαίνονται ακριβά σε πολλούς. Μπορεί να δώσουν ενδιαφέρουσα γεύση ή χρώμα σε σμούδις ή αλείμματα. Όμως πολλοί πιστεύουν ότι η βίγκαν διατροφή πρέπει να περιέχει αναγκαστικά και αυτά τα προϊόντα. Αυτό δεν ισχύει. Από όσα έχω διαβάσει, αυτά τα προϊόντα δεν είναι απαραίτητα για να κάνουμε μια υγιεινή βίγκαν διατροφή. Συνεπώς, όσο ακριβά και αν είναι αυτά τα “εξωτικά” προϊόντα δεν επηρεάζουν το βασικό συμπέρασμα ότι η βίγκαν διατροφή είναι φθηνή και μπορεί να υιοθετηθεί από όλους.

VT: Φανταστείτε ότι γυρνάτε στο σπίτι σας εξουθενωμένη και πεινασμένη ένα βράδυ. Τί θα θέλατε να βρείτε έτοιμο στο τραπέζι σας από τον/την σύντροφό σας;

XZ: Ωραία ερώτηση! Μιας και στην παρούσα φάση δεν έχω σύντροφο, όλο αυτό το concept ακούγεται πολύ δελεαστικό από μόνο του (γέλια). Η αλήθεια είναι πως κάθε μέρα έχω πολύ διαφορετικές ορέξεις όσον αφορά στο τί θέλω να φάω. Υπάρχουν μέρες που θα ήθελα να βρω έτοιμη απλά μια φάβα και κολοκυθάκια βραστά. Άλλες μέρες μία σαλατάρα τύπου Buddha Bowl, θα ήταν ότι καλύτερο. Και τώρα που τα σκέφτομαι αυτά και ένα vegan burrito με κόκκινα φασόλια, δεν θα ήταν άσχημο. Αλλά ειλικρινά, η κίνηση μετράει περισσότερο.

VT: Σας ευχαριστούμε πολύ που μοιραστήκατε τις σκέψεις σας και την εμπειρία σας.

XZ: Εγώ σας ευχαριστώ που με ακούσατε!

Γεια σας! Ονομάζομαι Χριστίνα Ζουπάνου, είμαι 28 χρονών και αγαπώ τη φύση, τα ζώα και το φαγητό. Το vegan φαγητό φυσικά! Αυτήν την περίοδο ασχολούμαι με την προώθηση του βιγκανισμού στην Ελλάδα μέσω του προφίλ μου στο Instagram @aveganfoodie_. Δημιουργώ δηλαδή περιεχόμενο, προκειμένου να καταλάβει κανείς τί τρώμε εμείς οι vegans, ποια είναι η φιλοσοφία μας και το lifestyle μας. Δεν είμαι σεφ, απλά μου αρέσει να πειραματίζομαι, να ανακαλύπτω νέες γεύσεις/συνταγές και να τις μοιράζομαι. Όνειρό μου είναι μέσω της δράσης μου να καταρριφθούν οι προκαταλήψεις σχετικά με το ότι η vegan διατροφή είναι άνοστη, χωρίς ποικιλία, ακριβή και μη υγιεινή και ότι οι vegans είναι επιθετικοί. Αγαπημένες μου συνήθειες: οι βόλτες στη φύση, ο διαλογισμός, ό,τι έχει να κάνει με την προσωπική ανάπτυξη και εσωτερική αφύπνιση, το μαγείρεμα, τα ψώνια σε ένα βιολογικό κατάστημα και οι στιγμές που περνάω με τους αγαπημένους μου ανθρώπους.