Βασιλική Κασαπίδη: Η vegan μαθήτριά μου κι εγώ
Η Βασιλική Κασαπίδη, BA MSc, εκπαιδευτικός Αβάθμιας εκπαίδευσης, μας μιλά για την αγκαλιά της μάθησης.
Η διδασκαλία είναι ένα ταξίδι γεμάτο προκλήσεις και εμπειρίες για κάθε εκπαιδευτικό. Οι εκπαιδευτικοί, στο πλαίσιο των διδασκαλιών, αναλαμβάνουμε τον ρόλο της καθοδήγησης και της εμψύχωσης των μαθητών μας. Για τον σκοπό αυτό, η σχέση μας με τον κάθε μαθητή είναι μοναδική και προκαλεί συναισθηματικές αντιδράσεις και στα δύο πρόσωπα.
Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιες σχέσεις που μπορεί να σε αγγίξουν βαθύτερα. Ένα από αυτά τα συγκινητικά παραδείγματα είναι η θετική εμπειρία μου, μιας δασκάλας πρώτης δημοτικού, με μια vegan μαθήτρια και η επίδραση στον τρόπο διδασκαλίας μου.
Τη μοναδική αυτή εμπειρία βίωσα, όταν είχα στην τάξη μου τη Ναυσικά, μια μικρή μαθήτρια που ακολουθούσε τον vegan τρόπο ζωής. Από την πρώτη στιγμή που η Ναυσικά παρουσιάστηκε στην τάξη, κατάλαβα πως θα ήταν μια ιδιαίτερα ξεχωριστή χρονιά γεμάτη εκπαιδευτικές προκλήσεις και ευκαιρίες.
Καταλάβαινα ότι η διαφορετικότητα μιας vegan μαθήτριας δεν είχε την ίδια δυσκολία με μιας μαθήτριας με διαβήτη ή αλλεργία. Η βίγκαν διαφορετικότητα αποτελεί επιλογή και όχι ανάγκη. Σε βάζει αντιμέτωπο με τις δικές σου επιλογές και αξίες και σε κάνει να αναρωτηθείς βαθιά για τον ίδιο τον εαυτό σου – και γι’ αυτό ο πιο ανώδυνος δρόμος είναι να μην μπεις σε αυτές τις σκέψεις. Έτσι, από τη μία είχα και εγώ έναν γενικότερο σκεπτικισμό για αυτόν τον τρόπο ζωής με τον οποίο δεν ήμουν μέχρι τότε εξοικειωμένη, από την άλλη ένιωθα χρέος μου να βοηθήσω να ενσωματωθεί το παιδί στην τάξη αντί να στοχοποιηθεί – και όλο αυτό έπρεπε να είναι για όλα τα παιδιά μια ευχάριστη εμπειρία και να αναδείξει τα θετικά και κοινώς αποδεκτά στοιχεία της διαφορετικότητας. Ομολογώ ότι ένιωθα κάπως τρομοκρατημένη στην αρχή για το τί θα κάνω και πώς θα τα καταφέρω. Ήθελα να έχω μια τάξη όπου όλα τα παιδιά θα ήταν κομμάτι του συνόλου, μέλη μιας “οικογένειας” που δεν μπορούσε να λειτουργήσει αρμονικά χωρίς να αγκαλιάσουμε όλοι το κάθε μέλος χωριστά.
Αποφάσισα λοιπόν να ενσωματώσω τη διαφορετικότητα της Ναυσικάς στον τρόπο διδασκαλίας μου. Αρχικά, με το σύνολο των μαθητών ξεκίνησα συζητήσεις για τις διατροφικές επιλογές, για θέματα περιβάλλοντος και χρήσης των ζώων. Στην πορεία κεντρικό ρόλο έπαιξε ένα λούτρινο παπάκι, το οποίο προσωποποίησα και ονόμασα “Μένιο Παπένιο”. Κάθε μαθητής είχε την ευκαιρία να φροντίσει τον Μένιο φιλοξενώντας τον για μία μέρα στο σπίτι του. Εκεί θα έπρεπε να τον ταΐσει φυτοφαγικά και να αποτυπώσει πληροφορίες yι’ αυτό σε ένα τετράδιο, το “Ημερολόγιο του Μένιου”. Την επόμενη μέρα ο μαθητής, παρέα με τον Μένιο, μας “περιέγραφαν” τη μέρα και το φαγητό τους και ακολουθούσε συζήτηση και επεξεργασία στην τάξη.
Οι ενέργειες αυτές είχαν έναν θετικό αντίκτυπο στην τάξη. Οι μαθητές άρχισαν να διατυπώνουν ιδέες για το ποια είναι η σωστή επιλογή φαγητού για το παπάκι εμπλέκοντας σε αυτό και τις οικογένειές τους. Μέσα από το καθημερινό αυτό παιχνίδι αλλά και μέσα από κάθε δυνατή ευκαιρία οι μαθητές ενθαρρύνονταν να σκέφτονται εκτός των συνηθισμένων πλαισίων και να εξερευνούν νέες ιδέες. Η προσέγγιση αυτή διαμόρφωσε ένα περιβάλλον που ενίσχυε την ευαισθητοποίηση των μαθητών σε ζητήματα διαφορετικότητας και διαφορετικών διατροφικών επιλογών.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η συγκεκριμένη μαθήτρια αποτέλεσε πρότυπο για όλους μας. Δείχνοντας αφοσίωση στις αξίες της, σεβασμό στο περιβάλλον, και προστατεύοντάς το στην πράξη, ενέπνευσε τους υπόλοιπους μαθητές να σκεφτούν διαφορετικά για τις επιλογές τους αλλά κυρίως να αποδεχθούν τις επιλογές της Ναυσικάς χωρίς να νιώθουν ότι κινδυνεύουν οι δικές τους επιλογές. Όσον αφορά στα γεύματα, είχε τις γνώσεις να απαντά στους συμμαθητές για τις επιλογές στα φαγητά.
Η συγκεκριμένη χρονιά με έκανε πιο έμπειρη στο να αγκαλιάζω διαφορετικότητες, ένα εφόδιο που χρησιμοποίησα σε επόμενες σχολικές χρονιές. Στην αρχή της συγκεκριμένης χρονιάς οι γονείς της μαθήτριας με ενημέρωσαν για τις αξίες της οικογένειας καθώς και για το πώς να χειριστώ με άνεση πρακτικά θέματα. Όμως εν τέλει η εμπειρία μου με την συγκεκριμένη μαθήτρια δεν με βοήθησε μόνο στα πρακτικά θέματα∙ με βοήθησε επίσης να καλλιεργήσω σεβασμό στις διαφορετικές απόψεις, να είμαι πιο ανοιχτή σε ένα θέμα που μέχρι τότε θεωρούσα ακραίο και κάπως υπερβολικό, και στο να σκεφτώ πιο βαθιά ένα θέμα που μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν με είχε προβληματίσει, διαβάζοντας βιβλία και άρθρα που συναντούσα.
Θυμάμαι ακόμα τη διαύγεια πνεύματος που είχε η Ναυσικά μετά το πρώτο διάλειμμα φαγητού σε σύγκριση με άλλα παιδάκια που έτρωγαν διαφορετικά σνακ, καθώς και τη χαρά της όταν της έδινα σταφίδες (που είχα φυλάξει για ώρα ανάγκης) όταν ερχόταν κάποιο μη-vegan κέρασμα στην τάξη.
Ήταν μια ξεχωριστή χρονιά για όλους και κυρίως για εμένα. Η επαφή μου με τη Ναυσικά βοήθησε την εξέλιξή μου ως άτομο και ως επαyyελματία. Μου έμαθε πολλά παρόλο που αυτό ήταν δική μου δουλειά.
© Vegan Times & Βασιλική Κασαπίδη 02-09-2023
Είμαι μητέρα του Ευάγγελου (3,5 ετών) και της Σταυρούλας (2 ετών). Στον ελεύθερό μου χρόνο απολαμβάνω οικογενειακές στιγμές στη φύση με τα παιδιά μου. Συχνά μου κρατάει συντροφιά κάποιο βιβλίο, που θα έχω επιλέξει πολύ προσεκτικά ή κάποιο podcast που θα με προβληματίσει.