Κολοκύθα: Πώς την καθαρίζουμε και πώς τη μαγειρεύουμε;
Κολοκύθα. Το λαχανικό που έχει μυρωδιά φθινοπώρου και είναι στο μυαλό μας συνδεδεμένο με το τρομακτικό Χαλογουίν, ένα έθιμο των χωρών του αγγλοσαξωνικού κόσμου. Στην Ελλάδα, αν και δεν βγαίνουμε στις γειτονιές για “Φάρσα ή Κέρασμα”, αγαπάμε το λαχανικό αυτό και σκαρώνουμε διάφορες μαγειρικές δημιουργίες στην κουζίνα μας.
Η κολοκύθα είναι ένα γλυκό λαχανικό που χρησιμοποιείται και σε αλμυρές και σε γλυκές παρασκευές. Αποτελείται περίπου από 92% νερό και περιέχει – όπως όλα τα λαχανικά –πολλές βιταμίνες και ιχνοστοιχεία: βιταμίνη Α, C, Ε, και Κ, όλες τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β (εκτός από Β12), καθώς και κάλιο, σίδηρο, φώσφορο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο, και ασβέστιο.
Είναι κυρίως φθινοπωρινό λαχανικό – αν και την βρίσκουμε και τον χειμώνα – ενώ κάποιες ποικιλίες τις βρίσκουμε από το καλοκαίρι. Υπάρχουν αρκετά είδη κολοκύθας: κάποιες είναι στρογγυλές και άλλες μακρόστενες στο σχήμα, ενώ έχουν διαφορές και στο χρώμα, που συνήθως είναι από κίτρινο μέχρι βαθύ πορτοκαλί. Στη γεύση όμως δεν έχουν κάποια σημαντική διαφορά και χρησιμοποιούνται στη μαγειρική με τον ίδιο τρόπο.
Πώς καθαρίζεται η κολοκύθα;
Για να καθαρίσουμε την κολοκύθα χρειαζόμαστε ένα μεγάλο μαχαίρι που κόβει καλά. Αν έχουμε στρογγυλή κολοκύθα πρέπει να την ακουμπήσουμε σε μια σταθερή επιφάνεια, όπως είναι ο πάγκος της κουζίνας. Καρφώνουμε κάθετα το μαχαίρι στο κέντρο, στο επάνω μέρος της κολοκύθας μέχρι να φτάσει στην επιφάνεια κοπής. Στη συνέχεια κατεβάζουμε το μαχαίρι και κόβουμε τη μία πλευρά της κολοκύθας. Το ίδιο κάνουμε και από την άλλη πλευρά. Με αυτόν τον τρόπο έχουμε κόψει την κολοκύθα στη μέση. Ύστερα ξύνοντας με ένα κουτάλι αφαιρούμε τους σπόρους από τα δύο τμήματα. Ακουμπάμε πάλι την κάθε κομμένη πλευρά της κολοκύθας στην επιφάνεια κοπής για να είναι σταθερή και κόβουμε σε μικρότερα κομμάτια. Έπειτα, τοποθετούμε κάθε μικρό κομμάτι ξαπλωτό στην επιφάνεια, με τη φλούδα κάθετα, και αφαιρούμε τη φλούδα κόβοντας κάθε φορά μέχρι κάτω. Συνεχίζουμε περιμετρικά μέχρι να αφαιρέσουμε όλη τη φλούδα. Τώρα η κολοκύθα είναι έτοιμη να τη χρησιμοποιήσουμε.
Το ίδιο κάνουμε αν έχουμε μακρόστενη κολοκύθα, μόνο που στην αρχή την τοποθετούμε ξαπλωτή στην επιφάνεια κοπής, την κρατάμε και την κόβουμε κάθετα στη μέση. Έχουμε πάλι δύο κομμάτια που μπορούμε να τα ακουμπήσουμε στην επιφάνεια κοπής με την σταθερή τους πλευρά και να τα καθαρίσουμε με τον παραπάνω τρόπο.
Με ποιους τρόπους μπορούμε να αξιοποιήσουμε και να απολαύσουμε την κολοκύθα;
Μπορούμε να την απολαύσουμε με πάρα πολλούς τρόπους. Εκτός από τα χαριτωμένα και τρομακτικά φανάρια που μπορούμε να φτιάξουμε με τη φλούδα της κολοκύθας για το Halloween, με το εσωτερικό της μπορούμε να φτιάξουμε:
- αλμυρές ή γλυκές πίτες και τάρτες,
- υπέροχες ζεστές σούπες βελουτέ,
- πουρέ με σκέτη κολοκύθα ή μαζί με πατάτες,
- να τις ψήσουμε με μυρωδικά στο γκριλ ή στο φούρνο,
- να φτιάξουμε σάλτσες όπως για τα ζυμαρικά με κρεμώδη σάλτσα κολοκύθας,
- να την προσθέσουμε σε πιάτα όπως στο ριζότο με ψητή κολοκύθα και μανιτάρια,
- να απολαύσουμε τη γλύκα της σε τραγανά μπουγατσάκια κολοκύθας.
Η γεύση της είναι γλυκιά αλλά και αρκετά διακριτική ώστε να μπορεί να ταιριάξει ή και να “κρυφτεί” σε πολλές παρασκευές με διαφορετικά υλικά όπως σε κριτσίνια, κέικ ή μπισκότα όπου την τρίβουμε σε τρίφτη και την ανακατεύουμε με τα υπόλοιπα υλικά μας. Με αυτόν τον τρόπο δίνουμε υγρασία στο μείγμα, δηλαδή γίνεται πιο αφράτο, ενώ μειώνουμε και την πρόσθετη ζάχαρη.
Έχει ευχάριστο και διακριτικό άρωμα, δίνει φρεσκάδα στις συνταγές μας και ταιριάζει με πολλά μπαχαρικά. Στις γλυκές παρασκευές ταιριάζει πολύ με κανέλα και γαρύφαλλο, ενώ στις αλμυρές ταιριάζει πολύ με τζίντζερ, διάφορα πιπέρια, και πάπρικα.
Μπορούμε να αγοράσουμε μεγάλη κολοκύθα και αν μας περισσέψει γέμιση να την βάλουμε στην κατάψυξη τριμμένη ή σε κομμάτια για επόμενη χρήση. Επίσης, μπορούμε να κρατήσουμε τους κολοκυθόσπορους που έχει στο κέντρο της και να τους αποξηράνουμε αφήνοντάς τους στον αέρα για να τους καταναλώσουμε.
Η θρεπτική αξία της κολοκύθας: Value for calories
Το πόσο πλούσια είναι τα τρόφιμα σε θρεπτικά συστατικά φαίνεται από το ποσοστό των βιταμινών και μετάλλων που περιέχουν σε σχέση με τις θερμίδες τους. Γενικά, όλα τα λαχανικά είναι πολύ πλούσια τρόφιμα.
Μία κούπα μαγειρεμένης κολοκύθας περιέχει έχει 49 θερμίδες (που αντιστοιχούν σε μόλις 2,5% μιας διατροφής 2.000 θερμίδων), ενώ προσφέρει μεγαλύτερο ποσοστό των Διατροφικών Τιμών Αναφοράς (ΔΤΑ) για βιταμίνες και μέταλλα. Όπως θα παρατηρήσετε στον Πίνακα 1, τα ποσοστά των στηλών 4 και 6 είναι μεγαλύτερα από το ποσοστό των θερμίδων που περιέχουν (1% και 2,5%, αντίστοιχα):
|
Βιταμίνες και μέταλλα |
ΔΤΑ (διατροφικές τιμές αναφοράς) για διατροφή 2.000 θερμίδων |
Ποσότητα θρεπτικών συστατικών σε 100 γρ. μαγειρεμένης κολοκύθας |
% ΔΤΑ |
Ποσότητα θρεπτικών συστατικών σε μία κούπα μαγειρεμένης κολοκύθας |
% ΔΤΑ |
|
Θερμίδες |
2.000 |
20 |
1,0% |
49 |
2,5% |
|
Βιταμίνη Α (μg RAE) |
800 |
288 |
36% |
706 |
88% |
|
Βιταμίνη Β1 (θειαμίνη)(mg) |
1,1 |
0,031 |
3% |
0,08 |
7% |
|
Βιταμίνη Β2 (ριμποφλαβίνη)(mg) |
1,4 |
0,078 |
6% |
0,19 |
14% |
|
Βιταμίνη Β3 (νιασίνη)(mg) |
16 |
0,413 |
3% |
1,01 |
6% |
|
Βιταμίνη Β5 (παντοθενικό οξύ)(mg) |
6 |
0,201 |
3% |
0,49 |
8% |
|
Βιταμίνη Β6 (πυριδοξίνη)(mg) |
1,4 |
0,044 |
3% |
0,11 |
8% |
|
Βιταμίνη Β9 (φυλλικό οξύ)(μg) |
200 |
9 |
5% |
22 |
11% |
|
Βιταμίνη C (mg) |
80 |
4,7 |
6% |
12 |
14% |
|
Βιταμίνη Ε (mg) |
12 |
0,8 |
7% |
1,96 |
16% |
|
Βιταμίνη Κ (μg) |
80 |
0,8 |
1% |
1,96 |
2,6% |
|
Σίδηρος (mg) |
14 |
0,57 |
4% |
1,40 |
10% |
|
Κάλιο (mg) |
2.000 |
230 |
12% |
564 |
28% |
|
Φώσφορος (mg) |
700 |
30 |
4% |
74 |
11% |
|
Ψευδάργυρος (mg) |
10 |
0,23 |
2,3% |
0,56 |
5,6% |
|
Ασβέστιο (mg) |
800 |
15 |
1,9% |
37 |
4,6% |
|
Μαγνήσιο (mg) |
375 |
9 |
2,4% |
22 |
5,9% |
Πίνακας 1. Η θρεπτική πυκνότητα της κολοκύθας. Στις στήλες 4 και 6 εμφανίζεται το ποσοστό (%) της Διατροφικής Τιμής Αναφοράς που περιέχεται σε 29 θερμίδες (ήτοι σε 1,5% των θερμίδων αναφοράς, που είναι 2.000 θερμίδες). Το βάρος 1 κούπας βρασμένης και λιωμένης κολοκύθας είναι 245 γραμμάρια.
© Vegan Times 26-10-2022
Ακολουθήστε την Vegan Times στο Google News
Πηγές:
- Πηγή κύριας εικόνας: Jill Wellington | Pexels.
- EU Publications Office (2018) Κωδικοποιημένο ΚΕΙΜΕΝΟ: 32011R1169 — EL — 01.01.2018. Available at: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/TXT/?qid=1666621675741&uri=CELEX:02011R1169-20180101 (Accessed: 24 Oct 2022).
