Τα φυτικά τρόφιμα και ιδίως τα όσπρια παρατείνουν την καλή ζωή
Νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό PLOS Medicine έδειξε πως η μετατόπιση σε φυτοφαγική διατροφή μπορεί να χαρίσει στον άνθρωπο μέχρι και 13 επιπλέον χρόνια ζωής.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 8 Φεβρουαρίου του 2022 στο επιστημονικό περιοδικό PLOS Medicine [1], η οποία συνέθεσε προηγούμενες μελέτες για να εκτιμήσει τον αντίκτυπο των διατροφικών επιλογών στη μακροζωία, η μετατόπιση σε φυτοφαγική διατροφή θα μπορούσε να προσθέσει έως και 13 χρόνια στη ζωή ενός ανθρώπου, ειδικά αν κανείς ξεκινήσει αυτή την αλλαγή όσο είναι νέος/α.
Διατροφή και μακροζωία
Η τροφή είναι θεμελιώδης για την υγεία. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τη διατροφή εκτιμάται ότι προκαλούν 11 εκατομμύρια θανάτους ετησίως και 255 εκατομμύρια έτη χειρότερης ποιότητας λόγω ασθενειών. Αυτό που δεν γνωρίζαμε μέχρι τώρα ήταν το πόσο πολύ επηρεάζουν το προσδόκιμο οι διάφοροι τύποι διατροφής καθώς και πόσο πολύ μια αλλαγή στη διατροφή (π.χ. η αύξηση των οσπρίων) αυξάνει ή μειώνει τα χρόνια που θα ζήσει κανείς.
Σε αυτήν τη μελέτη, ερευνητές από τo Πανεπιστήμιο Bergen και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Haukeland στη Νορβηγία, υπολόγισαν την επίδραση διαφορετικών τύπων διατροφής στο προσδόκιμο ζωής ανά φύλο και την ηλικία.
Στην έρευνα δίνονται συγκεκριμένα παραδείγματα σχετικά με το πώς η ένταξη περισσότερων φυτικών τροφών στην διατροφή ενισχύει τη μακροζωία. Πιο συγκεκριμένα, αν μία γυναίκα ξεκινήσει να τρώει καλύτερα στην ηλικία των 20 ετών, θα μπορούσε να αυξήσει το προσδόκιμο ζωής της κατά 10 έτη· ένας άνδρας που θα ξεκινούσε να τρώει καλύτερα στην ίδια ηλικία θα μπορούσε να αυξήσει το προσδόκιμο ζωής του κατά 13 έτη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η φυτοφαγική διατροφή θα μπορούσε να ωφελήσει και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας καθώς εάν μία γυναίκα 60 ετών ξεκινήσει να τρώει καλύτερα, το προσδόκιμο ζωής της θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 8 έτη και ένας άνδρας κατά 9 έτη.
Τέλος, ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσει κανείς. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτουν οι ερευνητές, η φυτοφαγική διατροφή προσθέτει περίπου 3,5 έτη ζωής σε κάποιον άνθρωπο που θα κάνει την αλλαγή στα 80 του.
Το ενδιαφέρον είναι ότι οι μεταβολές στην κατανάλωση φυτικών τροφίμων που οι ερευνητές προτείνουν ως “βέλτιστες” μπορεί να θεωρηθούν από άλλους ερευνητές που δουλεύουν στον τομέα της προληπτικής ιατρικής ως “απλές βελτιώσεις”. Συνεπώς, τα ευρήματα των ερευνητών μπορεί να μην δείχνουν το σύνολο του οφέλους που μπορεί να λάβει κανείς με τη φυτοφαγία.
Τί σημαίνει όμως “να τρώει καλύτερα”;
Σύμφωνα με τη μελέτη, τρώμε καλύτερα όταν η διατροφή μας περιλαμβάνει περισσότερα όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης, λαχανικά, φρούτα, και ξηρούς καρπούς και λιγότερα επεξεργασμένα τρόφιμα. Αυτά τα τρόφιμα που περιλαμβάνονται σε μια διατροφή με πλήρη τρόφιμα. Γνωρίζουμε ήδη ότι μία διατροφή βασισμένη σε πλήρη τρόφιμα και μη επεξεργασμένα τρόφιμα, σπόρους, όσπρια, λίγους ξηρούς καρπούς είναι καλύτερη για τον άνθρωπο, τον πλανήτη, και τα ζώα· η μελέτη των Fadnes et al προστίθεται στο σώμα της επιστημονικής βιβλιογραφίας που αναδεικνύουν την φυτοφαγική διατροφή ως την καλύτερη επιλογή.
Η μελέτη υπολόγισε ότι τα περισσότερα έτη ζωής προσθέτουν τα όσπρια (φακές, φασόλια, φάβες), και ακολουθούν τα δημητριακά ολικής αλέσεως. Τα περισσότερα χρόνια ζωής τα αφαιρούν το κόκκινο και το επεξεργασμένο κρέας.
Ενδεικτικά, η αύξηση των μαγειρεμένων οσπρίων κατά 2 κούπες στην καθημερινή διατροφή ενός 80χρονου εκτιμάται ότι του αυξάνει το προσδόκιμο κατά ένα έτος. Το ίδιο (δηλ. άλλο ένα έτος) και η αύξηση των δημητριακών ολικής (π.χ. ρύζι, κριθάρι, ψωμί ολικής) κατά 2 κούπες. Η εξάλειψη του κόκκινου κρέατος και του επεξεργασμένου κρέατος (από 100 γρ. και 50 γρ. ημερησίως, αντίστοιχα) του αυξάνει το προσδόκιμο κατά άλλον έναν χρόνο ζωής. Τα παραπάνω είναι στο ίδιο πνεύμα με τις συστάσεις του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας για την υγιεινή διατροφή. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι η υγιεινή διατροφή αποτελείται από φυτικά τρόφιμα και δεν αναφέρει τίποτα ζωικό στην περιγραφή της υγιεινής διατροφής. Επίσης, ενώ αναφέρει τρόφιμα τα οποία θα πρέπει να μειωθούν στη διατροφή, κανένα από αυτά δεν είναι πλήρες φυτικό τρόφιμο.
Πόσο υγιεινά τρώει ο κόσμος αυτή τη στιγμή;
Σίγουρα ακούγεται εύκολο το να προσθέσει κανείς περισσότερες πλήρεις φυτικές τροφές στη διατροφή του αλλά τα στοιχεία δείχνουν πως ο κόσμος δυσκολεύεται αρκετά. Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε λόγω άγνοιας, είτε λόγω πρακτικών δυσκολιών. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, λιγότερο από 15% του πληθυσμού τρώει αρκετά φρούτα, ενώ μόλις το 7,5% των ανδρών και το 12,5% των γυναικών τρώει αρκετά λαχανικά [2]. Και τι θα πει “αρκετά”;
Θα πει, σύμφωνα με τις Διατροφικές Οδηγίες των ΗΠΑ, για άτομα με ημερήσιες θερμιδικές απαιτήσεις 2.000 θερμίδων: 2 κούπες (όγκο 480ml) ολόκληρων φρούτων κάθε μέρα, και 2,5 κούπες λαχανικών κάθε μέρα, συμπεριλαμβανομένων των οσπρίων [3].
Αυτό βρίσκεται σαφώς πολύ μακριά από την βέλτιστη διατροφή που ο κύριος όγκος της και η κύρια πηγή θερμίδων της είναι όσπρια και λαχανικά. Και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν καλύπτουν ούτε αυτές τις μη βέλτιστες ποσότητες.
Στις διατροφικές οδηγίες δεν υπάρχει ανώτατο όριο για κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, ενώ στις ομάδες τροφίμων ζωικής προέλευσης υπάρχει πάντα μια παραίνεση για “μέτρο” ή μείωση.
Τα οφέλη στην υγεία και στο προσδόκιμο από την αλλαγή της διατροφής αποδίδονται κυρίως στη μείωση των θανάτων από καρδιοαγγειακά νοσήματα, καρκίνο, και διαβήτη, που αποτελούν κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως.
Γνωρίζουμε ότι 3 από τις 4 νέες μεταδοτικές ασθένειες προέρχονται από τα ζώα [4], [5]. Τόσο από τα εκτρεφόμενα, τα οποία ζουν εξ ορισμού πολύ κοντά σε ανθρώπους, όσο και τα άγρια, στον ζωτικό χώρο των οποίων οι άνθρωποι εισχωρούν όλο και περισσότερο (μόνο το 3% της γης μπορεί να θεωρηθεί “ανέγγιχτο”). Η αύξηση της ζήτησης για προϊόντα ζωικής προέλευσης είτε από εκτρεφομενα ειτε από άγρια ζώα αυξάνει την πιθανότητα ταχυτερης εμφανισης νεων ζωονοσων, κάτι που όπως είδαμε πρόσφατα με τον covid, πλήττει όλη την ανθρωπότητα. Όλα αυτά ενώ, όπως αναφέρει το Hayek Hospital, το πρώτο νοσοκομείο που προσφέρει μόνο vegan φαγητό, “τα νοσοκομεία είναι γεμάτα με ασθενείς που υποφέρουν και πεθαίνουν από ασθένειες που σχετίζονται με την κατανάλωση ζωικής πρωτεΐνης”.
Η διαπίστωση ότι η υποκατάσταση θερμίδων ζωικής προέλευσης με θερμίδες φυτικής προέλευσης δεν είναι καινούρια. Συνεχώς προστίθενται νέες μελέτες στην επιστημονική βιβλιογραφία που δείχνουν ότι η υποκατάσταση αυτή μειώνει τόσο τους παράγοντες κινδύνου για ασθένειες όσο και την εμφάνιση ασθενειών (ιδιαίτερα καρδιομεταβολικών νόσων, διαβήτη, και καρκίνου) και αυξάνει τη διάρκεια ζωής. Η διαπίστωση αυτή ισχύει και για την πιθανότητα νόσησης από covid καθώς και για την βαρύτητα της νόσου, βλ. όπως δείχνει πρόσφατη μελέτη σε 600.000 συμμετέχοντες [6].
H vegan & μεσογειακή διατροφή είναι η απάντηση για ένα πιο υγιές μέλλον
Ο όγκος των ερευνών σχετικά με τη διατροφή και την υγεία δείχνει ότι γεύματα που περιλαμβάνουν λαχανικά, φασόλια, φακές, δημητριακά ολικής αλέσεως, καθώς και η κατανάλωση φρούτων φαίνεται ότι κάνουν καλό στην υγεία, ισχυροποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα, ακόμα και απέναντι σε ζωονόσους, και αυξάνουν και το προσδόκιμο της ζωής.
Ζώντας σε μία μεσογειακή χώρα, με εύκολη πρόσβαση σε πληθώρα αγνών φυτικών προϊόντων και πρώτων υλών είναι πολύ εύκολο να επενδύσουμε σε ένα υγιέστερο μέλλον για τον εαυτό μας, την υγεία μας και τον πλανήτη. Η vegan διατροφή είναι εφικτή και υγιεινή – κάτι που συνεχώς τονίζουν γιατροί, ιατρικές ενώσεις, και διεθνείς οργανισμοί ανά τον κόσμο.
Είτε αναζητάς ένα γευστικό vegan πρωινό, είτε ένα λαχταριστό vegan γεύμα, ακόμα και ένα vegan γλυκό, οι επιλογές είναι πολλές. Και όλες οι φυτικές επιλογές σαν σύνολο αυξάνουν τα χρόνια ζωής και μειώνουν την πιθανότητα ασθενειών.
Ζήσε καλύτερα και ανακάλυψε τον vegan τρόπο ζωής.
© Vegan Times 22-03-2022
Πηγές:
[1] L. T. Fadnes, J.-M. Økland, Ø. A. Haaland, and K. A. Johansson, “Estimating impact of food choices on life expectancy: A modeling study,” PLOS Medicine, vol. 19, no. 2, p. e1003889, Feb. 2022, doi: 10.1371/journal.pmed.1003889.
[2] S. H. Lee, “Adults Meeting Fruit and Vegetable Intake Recommendations — United States, 2019,” MMWR Morb Mortal Wkly Rep, vol. 71, 2022, doi: 10.15585/mmwr.mm7101a1.
[3] USDA and USDHHS, Dietary Guidelines for Americans, 2020-2025, 9th ed. 2020. [Online]. Available: https://www.dietaryguidelines.gov/resources/consumer-resources
[4] “Zoonotic Diseases | One Health | CDC,” Feb. 19, 2020. https://www.cdc.gov/onehealth/basics/zoonotic-diseases.html (accessed Sep. 24, 2020).
[5] UNEP and International Livestock Research Institute, “Preventing the next pandemic - Zoonotic diseases and how to break the chain of transmission,” United Nations, Nairobi, Kenya, Frontiers, May 2020. Accessed: Jul. 20, 2020. [Online]. Available: http://www.unenvironment.org/resources/report/preventing-future-zoonotic-disease-outbreaks-protecting-environment-animals-and
[6] J. Merino et al., “Diet quality and risk and severity of COVID-19: a prospective cohort study,” Gut, vol. 70, no. 11, pp. 2096–2104, Nov. 2021, doi: 10.1136/gutjnl-2021-325353.
Πηγή κύριας εικόνας: Caju Gomes | Unsplash.